بهترین روش نگهداری و پرورش (تکثیر) بن سای در خانه + نکات
بن سای یک روش هنر گیاه‌کاری است که در آن درختان و درختچه‌های کوچک به شکل‌های زیبایی فرم داده می‌شوند تا مینیاتوری، اما شبیه به درختان بزرگ طبیعت باشند. هدف این مقاله از مجله گفتنی، آموزش بهترین روش نگهداری و پرورش (تکثیر) بن سای در خانه است.
بن سای به نور غیر مستقیم و دمای معتدل نیاز دارد، پس باید در مکانی با نور ملایم و دمای ۱۸ تا ۲۴ درجه سانتی‌گراد نگهداری شود. آبیاری باید به گونه‌ای باشد که خاک مرطوب نگه داشته شود، اما نباید آب در زیر گلدان جمع شود و هر چند هفته یکبار باید هرس و فرم دهی انجام شود تا رشد گیاه کنترل و شکل آن حفظ شود.
تا انتهای مطلب با ما همراه باشید تا روش تکثیر این گیاه را آموزش دهیم.
شرایط نگهداری از بن سای در منزل
مراقبت از بن سای در ابتدا ممکن است دشوار به نظر برسد، اما با دانستن و رعایت اصول اولیه می‌توانید از آن به خوبی نگهداری کنید:
انتخاب محل مناسب برای نگهداری
برای انتخاب محل مناسب بن سای، ابتدا نوع آن را بشناسید. گونه‌هایی مثل کاج، سرو کوهی، صنوبر، افرا، نارون و چهل سکه باید در فضای باز باشند و قرار دادن آن‌ها در داخل خانه، روی لبه پنجره یا میز، رشدشان را مختل می‌کند.
برای برخی گونه‌های خاص مثل سریسا و انجیر، محیط داخلی بهتر است، اما حتی آن‌ها نیز برای رشد بهتر به هوای تازه و نور بیرون نیاز دارند.
نور
بن سای برای رشد سالم به نور زیاد نیاز دارد و باید روزانه چند ساعت نور طبیعی دریافت کند. در صورت کمبود نور، می‌توان از نورهای مصنوعی مخصوص رشد گیاه استفاده کرد تا سلامت و شادابی آن حفظ شود.
دما
دمای ایده‌آل برای نگهداری بن سای بین ۱۸ تا ۲۴ درجه سانتی‌گراد است. دماهای بسیار بالا یا پایین می‌تواند رشد آن را مختل کند. برای حفظ سلامت بن سای، بهتر است آن را در محیطی با دمای ثابت و دور از تغییرات شدید دما قرار دهید.
رطوبت
برای جلوگیری از خشک شدن خاک، رطوبت محیط باید متعادل باشد. در صورت خشکی هوا، می‌توان از دستگاه بخور یا یک سینی آب در کنار درخت استفاده کرد تا رطوبت کافی تأمین شود و گیاه شاداب بماند.
آبیاری
یکی از دلایل اصلی خشک شدن بن سای، آبیاری نامناسب است، چون خاک کم عمق آن سریع تبخیر می‌شود. وقتی سطح خاک خشک شد گیاه را آبیاری کنید. میزان آب مورد نیاز به نوع درخت، اندازه و نوع خاک بستگی دارد و برخی گونه‌ها به آبیاری روزانه نیاز دارند.
هنگام آبیاری، تا زمان خروج آب از سوراخ‌های زهکشی ادامه دهید. اما دقت کنید آبیاری بیش از حد می‌تواند باعث زرد شدن برگ‌ها، پوسیدگی ریشه و کاهش رشد شاخه‌ها شود.
هرس کردن و شکل دادن
هرس کردن برای حفظ زیبایی و تحریک رشد بن سای ضروری است. در این روش، شاخه‌ها را با سیم‌های نازک و انعطاف‌پذیر (معمولاً از جنس آلومینیوم یا مس) می‌پیچند تا در جهت دلخواه رشد کنند. این کار معمولا در زمستان، زمانی که درخت در دوره خواب است و برگ‌های آن ریخته‌اند، انجام می‌شود.
خاک مناسب
خاک ایده‌آل بن سای باید زهکشی مناسبی داشته باشد تا از پوسیدگی ریشه جلوگیری کند. همچنین، باید رطوبت کافی را حفظ کند و افزودن مقدار کمی خاک رس موثر است. برای تغذیه، مواد مغذی مانند نیتروژن، فسفر و پتاسیم ضروری هستند و می‌توان از کودهای مخصوص بن‌سای استفاده کرد.
تکثیر بن سای از طریق بذر
در این روش، ابتدا بذرهای درختان را در زمستان جمع آوری کرده یا از فروشگاه تهیه می‌کنید. آن‌ها را چند ساعت در آب قرار دهید تا بذرهای سالم جدا شوند، سپس در خاکی ترکیب شده با کمپوست و پیت ماس کاشته شوند. برای حفظ رطوبت، می‌توان روی ظرف پلاستیک کشید و سوراخ‌هایی روی آن ایجاد کرد.
تکثیر بن سای از طریق قلمه زنی
قلمه زدن شامل قلمه ساقه، برگ و ریشه است، اما بهترین روش استفاده از قلمه ساقه است. ساقه‌های سالم با حداقل ۵ گره و قطر ۲ تا ۵ میلی‌متری را انتخاب کرده و با زاویه ۳۰ تا ۴۵ درجه ببرید. قلمه‌ها را در خاک مخلوطی از شن و کمپوست کاشته و در شرایط گلخانه‌ای نگهداری شود. بعد از چند ماه، قلمه‌ها رشد کرده و برگ‌های جدید رشد می‌کنند.
تکثیر بن سای از طریق پیوند زدن
این روش برای بن سای‌های میوه‌دار مثل انار و انگور استفاده می‌شود. قلمه‌ها از همان خانواده گیاه انتخاب شده و روی پایه‌ای مناسب پیوند زده می‌شوند. محل برش با بتونه یا چسب پیوند پوشانده شده و گیاه با کیسه پلاستیکی محافظت می‌شود. در روش پیوند زدن، گیاه رشد سریع‌تری دارد اما دقت و مهارت بالایی می‌خواهد.
تکثیر بن سای از طریق خوابانیدن هوایی
این روش را اغلب باغبان‌های حرفه‌ای انجام می‌دهند و تا حدود ۲ سال، بن سای تکثیر می‌شود. شاخه‌ای از گیاه مادر انتخاب و بخشی از پوست آن را بردارید، سپس با پودر ریشه‌زا و خزه مرطوب بپوشانید. بخش آماده شده را با پلاستیک ببندید تا ریشه دهی کند. بعد از ریشه دهی، شاخه را از گیاه جدا کرده و به عنوان گیاهی مستقل، آن را بکارید.
نکات مهم در نگهداری و تکثیر بن سای
- هر ۲ تا ۵ سال یکبار، درخت را به گلدانی بزرگ‌تر منتقل کنید و هنگام تعویض، ریشه‌های اضافی را کوتاه کنید تا درخت بتواند مواد مغذی را بهتر جذب کند.
- ریشه‌ها را از نظر وجود پوسیدگی یا آلودگی بررسی کنید. اگر بخش‌هایی از ریشه نرم و قهوه‌ای بوده و بوی نامطبوع داشتند، آن‌ها را جدا کنید.
- زرد شدن ناگهانی برگ‌ها به دلیل افراط در آبیاری، کم آبی، تغییر ناگهانی دمای محیط یا کمبود نیتروژن است.
- جمع شدن لبه برگ‌ها ناشی از وجود آفات زیر برگ‌ها است و باید از اسپری آفت‌کش استفاده شود.
- قهوه‌ای شدن نوک برگ‌ها به دلیل کمبود رطوبت یا عناصر ضروری مانند پتاسیم و منیزیم یا استفاده از آب کلردار است.
- زرد شدن فاصله رگبرگ‌ها به دلیل کمبود آهن است.
- کوتاه شدن فاصله میان بندها و برگ‌های ریز ناشی از کمبود فسفر است و از کود ۰-۲۰-۰ استفاده شود.
- سوختگی روی برگ‌ها به دلیل اسپری آب روی برگ‌ها در آفتاب یا قارچ است.
- سوختگی حاشیه یا نوک برگ‌ها به دلیل مسدود شدن سوراخ زیر گلدان است.
در نهایت، با نگهداری صحیح که در این مقاله از سبک زندگی گفتنی بررسی کردیم، از گیاه بن سای مراقبت کرده تا به رشد سالم آن کمک کنید. اگر شما نیز تجربه نگهداری و تکثیر بن سای را دارید، نظرات و تجربیات خود را با ما در میان بگذارید.
منبع: اُکالا
