;
فرهنگ و هنرهنرمندان

معشوقه امیرکبیر که بود؟ مادر زنش یکی از خطرناکترین زنان دربار ایران بود!

معشوقه امیرکبیر: ملک نسا خانم معروف به عزت‌الدوله یا ملک‌زاده خانم دختر محمدشاه و مهدعلیا و همسر امیرکبیر بود. او خواهر ناصرالدین شاه محسوب می‌شد. به ابتکار ناصرالدین شاه، عزت الدوله به ازدواج امیرکبیر درآمد تا مگر علقه خویشاوندی و محرمیت این رابطه را اصلاح کند. مهدعلیا با ازدواج دخترش با یک آشپززاده مخالف بود. این شخصیت توسط غزل شاکری در سریال جیران (مجموعه نمایش خانگی) به تصویر کشیده شده.

مهد علیا مادر ناصرالدین شاه در مورد ازدواج دخترش با امیر کبیر نامه ای می نویسد تا با زبان بسته گله خود را بیان کند : “قربانت شوم ، ملک زاده کنیزی است از شما، اختیار او با من نیست، با قبله عالم است، همانطور که شما مصلحت دیده اید من حرفی ندارم، صلاح من آنست کان تراست. صلاح البته بهتر و لایق تر از جماب امیر نظام کسی نیست. ان شاالله در زیر سایه پادشاه مبارک است “. البته این ازدواج آن چنان هم به میل امیر کبیر نبوده چرا که او به فرمان شاه دختر عمویش را طلاق داده بود و خواهر 15 ساله شاه را گرفته بود. دختر کسی که مادرش یکی از خطرناک ترین زنان دربار ایران است.

ازدواج با امیرکبیر

ملک‌زاده با وجود ناخرسندی مهد علیا در روز جمعه ۲۷ بهمن ۱۲۲۷ برابر با ۲۲ ربیع‌الاول از سال ۱۲۶۵ قمری به همسری امیرکبیر درآمد.

معشوقه امیرکبیر3
ملک نسا خانم معروف به عزت‌الدوله همسر امیرکبیر

این موضوع دانسته است که امیر خود برای ازدواج با عزت الدوله پیش قدم نشد، بلکه ناصرالدین شاه به رغم مخالفت‌های مادرش، مهدعلیا، عزت الدوله را به عقد امیر درآورد. این موضوع را امیرکبیر در نامه‌ای گلایه‌آمیز که در آخرین روز‌های صدارت خود به ناصرالدین شاه نوشته است، مورد اشاره قرار می‌دهد. موضوع نامه، فرستادن خواجهٔ مخصوص مهدعلیا به خانه امیرکبیر است. امیر این خواجه را به جاسوسی می‌شناخت و در نامه خود به ناصرالدین شاه می‌نویسد: «.. در باب خواجه که مقرر فرمودند، این غلام واسطه حاجی مبارک نبودم. معلوم است اختیار کل نوکر، از خود این غلام گرفته تا به هر کس باشد، با قبله عالم است. هر که را بخواهند بیرون نمایند یا نگاه دارند، اختیار امر با سرکار همایون است. در باب آقا جوهر، فدوی از اوّل برخود قبله عالم روحنا فداه معلوم است که نمی‌خواستم در این شهر صاحب خانه و عیال شوم. بعد به حکم همایون و برای پیشرفت خدمت شما، به این عمل اقدام کردم..»

با این وجود، مضمون برخی نامه‌های خصوصی رد و بدل شده میان امیر و ناصرالدین شاه و همچنین وفاداری عزت الدوله به امیر پس از عزل او، به خوبی آشکار می‌کند که علاقه و صمیمیتی خاص بین آن‌ها برقرار شده بود.

معشوقه امیرکبیر2
جوانی عزت الدوله خواهر ناصرالدین شاه و همسر امیرکبیر

فرزندان امیر کبیر:

حاصل ازدواج عزت الدوله با امیرکبیر دو دختر به نام‌های تاج‌الملوک و همدم الملوک بود که به ترتیب با پسردایی‌های خود مظفرالدین میرزا (مظفرالدین شاه بعدی) و مسعود میرزا (ظل السلطان بعدی) ازدواج نمودند. محمدعلی شاه به این لحاظ نوه مشترک ناصرالدین‌شاه، امیرکبیر، و عزت الدوله بوده‌است.

پس از عزل امیر کبیر از صدارت و امارت نظام و تبعید او به کاشان، عزت الدوله علی‌رغم اصرار ناصرالدین شاه و مهدعلیا، به همراه امیر به کاشان رفت و در باغ فین کاشان سکنی گزید. در حین اقامت در کاشان، عزت الدوله که از مکر بدخواهان امیر بیمناک بود، لحظه‌ای از او جدا نمی‌شد. در واقع مقام او به عنوان دختر شاه سابق و یگانه خواهر تنی شاه فعلی، مانع آن میشد که دشمنان، به امیر آسیبی برسانند. رفتار عزت‌الدوله نسبت به شوهرش بزرگوارانه بود.

خوی و منش او هیچ شباهتی به اخلاق پست مادر افسونگر و برادر درمانده اش نداشت. از آغاز تباهی سپر بلای او بود، و تا دم آخر وفادار ماند. آنچنان که در منابع مختلف آورده اند، برای اجرای نقشه قتل امیرکبیر، عزت‌الدوله را از او دور ساختند و به نیرنگی او را به حمام فین که در محل اقامت آن‌ها واقع شده بود کشاندند و نقشه خود را اجرا کردند.

مشهور است که برای جدا کردن امیر از عزت‌الدوله، خبر آوردند که پیک شاهی به زودی خبر بازگشت امیر به مقام صدارت را خواهد آورد. امیر در این هنگام برای پوشیدن ردا قصد حمام کرد. عزت‌الدوله از امیر خواست که پیش از آمدن پیک شاهی و ملاحظه دست‌خط شاه از او جدا نشود. با این حال امیر اعتنایی نکرد. آنچه پس از این اتفاق افتاد توسط دکتر اعلم‌الدوله طبیب عزت‌الدوله چنین نقل شده‌است:

«.. چون حاج علی خان با همراهانش به باغ فین رسیدند، علی اکبربیک چاپار دولتی را دیدند که منتظر بیرون آمدن امیر از حمام بود که جواب نامه مهدعلیا را به عزت‌الدوله بگیرد. فراشباشی دست علی‌اکبر بیک را گرفت، با خود به حمام برد که زن امیر را از آمدن او مطلع نسازد.

فراشباشی با مأموران خود وارد حمام گشتند، دیدند خواجه حرمسرا مشغول جمع‌آوری لباس‌های امیر است. اعتماد السلطنه (حاج علی خان) یکی از آن کسان را بر سر او گماشت که از آنجا بیرون نرود. سپس پشت در دیگر حمام را سنگچین کردند که کسی از آن راه داخل نگردد. وارد صحن شدند. فراشباشی فرمان شاه را ارائه کرد. امیر خواسته بود عزت‌الدوله را ملاقات کند، یا پیغامی برای او بفرستد، و وصیت بکند. اعتمادالسلطنه اجازه نداده بود. پس امیر دلاک را دستور داد رگ‌های هر دو بازویش را بزند ..»

معشوقه امیرکبیر
امیرکبیر در وسط تصویر

 

عشق مادر ناصرالدین شاه به امیرکبیر:

از طرف مهد علیا از جمله دلایل توطئه و دسیسه قتل امیرکبیر این بود که دخترش ملک زاده ملقب به عزت الدوله با نارضایتی مادرش در ۱۳ سالگی به همسری امیرکبیر درآمد و موجب ایجاد کینه و نفرت بیشتر مهد علیا نسبت به میرزاتقی خان فراهانی هم شد. اما ماجرای عشق مهد علیا به امیرکبیر چیست؟

ماجرای عشق مادر ناصرالدین شاه به امیرکبیر

ملک جهان خانم که ملقب به مهد علیا و همسر محمدشاه و مادر ناصرالدین شاه، بود وی متولد سال ۱۲۲۰ قمری در تبریز بود که در سال ۱۲۹۰ و در سن ۷۰ سالگی چشم از جهان فرو بست. ملک جهان خانم دختر امیرمحمد قاسم خان قاجار قوانلو و بیگم جان (دختر فتحعلی شاه قاجار) بود که به عقد پسردایی خود یعنی محمدمیرزا در سن ۱۶ سالگی درآمد. در سن ۲۵ سالگی هم ناصرالدین میزرا را به دنیا آورد و در سن ۳۰ سالگی نیز صاحب دختری به نام عزت ملک (عزت الدوله) شد.

گویا مهد علیا بسیار زیاد باهوش بوده و ضمن تسلط بر ادبیات فارسی و زبان عربی، خط ریز و درشت هم می نوشت و با موسیقی و آواز نیز آشنا بود. از چهره های مهم و شناخته شده دوره قاجار ملک جهان خانم است چرا که به دستور و دسیسه ایشان نیز میرزا تقی خان امیرکبیر از چشم ناصرالدین شاه افتاد و با برکناری از مقام صدرات اعظم در نهایت در حمام کاشان کشته و جان شریف امیرکبیر گرفته شد.

معشوقه امیرکبیر4
از سمت راست عزت‌الدوله زن امیر کبیر در کنار مادرش(وسط تصویر) و برادرش ناصرالدین شاه

ماجرای عشق مادر ناصرالدین شاه به امیرکبیر

در سکانسی از سریال جیران  از جمله سریال های پرطرفدار نمایش خانگی، می بینیم که ملک زاده به مادرش می گوید:« چون شما عاشق امیرکبیر بودی و وی هم نسبت به شما بی تفاوت، ایشان را به قتل رساندی!»

نوشته های مشابه

1 دیدگاه

  1. آخه من نمیدونم شما با این حرفها و ماجراهای عصر قاجار میخواهید چکاری را ثابت کنید

    ما الان مشکل اقتصادی داریم
    مشکل اشتغال داریم
    مشکل ازدواج داریم

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

پانزده − دوازده =

دکمه بازگشت به بالا