یک از محصولات مهم کشاورزی ایران بادام است که در باغات به صورت گسترده کشت می‌شود. راه‌های تکثیر این درخت متفاوت هستند. این راه‌ها به طور کلی به دو دسته بذری و پیوندی تقسیم می‌شود. روش پیوندی از جمله روش‌هایی است که بسیار مورد توجه باغداران قرار گرفته است.
در این روش ویژگی‌های اصلی بادام به نهال جدید منتقل شده و نهال نهایی به عنوان یک گیاه مستقل یا حتی جدید فعالیت می‌کند.
به گزارش آشااگری، در این مقاله به بررسی روش پیوندی برای تکثیر درخت بادام خواهیم پرداخت. اگر شما هم قصد دارید به کمک پیوند، باغ بادام خود را گسترش دهید، پیشنهاد می‌کنیم تا انتهای این مقاله با ما همراه باشید.
مزایای تکثیر بادام به روش پیوندی
با توجه به اینکه در تکثیر درخت بادام به روش گرده افشانی، گاهی بین دو درخت تعارضاتی به وجود می‌آید، در دهه‌های اخیر روش پیوندی به شدت مورد توجه قرار گرفته است؛ زیرا این روش تکثیر کاملا غیر جنسی بوده و هیچگونه تعارضی بین پایه و پیوند به وجود نخواهد آورد.
همچنین تکثیر درختان بادام از طریق قلمه زدن نیز امکان پذیر است اما به دلیل مشکلاتی که دارد، باغداران اغلب از آن استفاده نمی‌کنند.
از دیگر مزایای استفاده از این روش، بالا رفتن مقاومت درخت بادام در مقابل آفات و بیماری‌هاست که خود موجب افزایش میزان باردهی درخت بادام نسبت به سایر روش‌های تکثیر این درخت خواهد شد.
برای بررسی انواع روش‌های پیوند درخت بادام، این کار را بر اساس دو معیار انجام می‌دهیم. معیار اول نوع پایه یعنی درخت دومی است که به بادام پیوند می‌زنیم و معیار دوم، روش پیوند زدن دو درخت به یکدیگر است. در ادامه هر دو معیار پیوند را مورد بررسی قرار خواهیم داد.
انواع پایه‌های مناسب برای پیوند درخت بادام
اهمیت نوع پایه پیوند به این خاطر است که نوع پایه باید ویژگی‌های نسبتا متناسبی با بادام داشته باشد تا تعارضی در فرآیند رشد رخ ندهد. همچنین نوع پایه انتخابی باید با شرایط اقلیمی و آب و هوایی منطقه شما نیز همخوانی لازم را داشته باشد. در صورت رعایت این موارد است که پیوند موجب افزایش میزان باردهی درخت شما و سود سرشار آن خواهد شد.
پیوند درخت بادام به بادام
گونه‌هایی همچون بادام تلخ بذری یا بادام شیرین سنگی، به دلیل سازگاری ژنتیکی و شرایط مناسب رشد، گزینه‌های بسیار خوبی برای پایه در پیوند با بادام هستند.
این پایه‌ها علاوه بر داشتن همخوانی بالا با پیوندک‌های بادام، به دلیل مقاومت در برابر شرایط محیطی سخت، می‌توانند به رشد سالم و عمر طولانی درخت کمک کنند. البته کیفیت و میزان باردهی بیشتر به ویژگی‌های پیوندک بستگی دارد، اما انتخاب پایه مناسب، تأثیر زیادی بر موفقیت کلی پیوند خواهد داشت.
پیوند درخت بادام به آلو
پیوند آلو به درخت بادام یکی از روش‌های مؤثر برای بهبود رشد و مقاومت این درخت است. به دلیل شباهت ژنتیکی آلو و بادام، این پیوند معمولاً موفقیت‌آمیز بوده و پایه آلو می‌تواند در خاک‌های سنگین و مناطق با رطوبت بالا به‌خوبی عمل کند. استفاده از آلوچه وحشی یا هیبریدهای مقاوم آلو به‌عنوان پایه، باعث افزایش مقاومت درخت در برابر بیماری‌های ریشه‌ای و بهبود رشد پیوندک می‌شود.
این روش به‌ویژه در مناطقی که شرایط خاک برای رشد بادام مناسب نیست، توصیه می‌شود. بهترین زمان برای انجام پیوند، اواخر زمستان تا اوایل بهار است، زمانی که جریان شیره در درخت افزایش یافته و احتمال موفقیت پیوند بالا می‌رود. انتخاب گونه‌های مناسب آلو و پیوندک بادام، همراه با مراقبت‌های پس از پیوند، می‌تواند به دستیابی به درختی پربازده و مقاوم کمک کند.
پیوند درخت بادام به هلو
هیبریدهای هلو یکی از پایه‌های پرطرفدار برای پیوند با بادام هستند، زیرا رشد سریع و توانایی جذب مواد غذایی بالایی دارند. این پایه‌ها به‌ویژه در خاک‌های سبک و حاصلخیز عملکرد بسیار خوبی دارند و می‌توانند شرایط مناسبی را برای رشد پیوندک بادام فراهم کنند.
اگرچه پایه هلو می‌تواند به افزایش رشد درخت کمک کند، اما کیفیت و میزان باردهی نهایی به ویژگی‌های ژنتیکی پیوندک وابسته است. بنابراین، انتخاب پیوندک سالم و پربازده در کنار پایه‌ای مانند هلو می‌تواند به دستیابی به درختی مقاوم و پربار کمک کند.
بررسی روش‌های متداول پیوند درخت بادام
پیوند زدن درخت بادام بسیار آسان بوده و اگر بخواهیم به یک نفر پیوند زدن را آموزش دهیم بهتر است که از درخت بادام آغاز کنیم. این درخت خیلی نسبت به روش پیوند خود حساس نیست و به راحتی پیوند می‌خورد.
پیوند شکمی درخت بادام (T-Budding)
پیوند شکمی یا T شکل یکی از رایج‌ترین روش‌های پیوند درخت بادام است. در این روش، ابتدا یک پیوندک سالم و مناسب از شاخه مادری انتخاب کرده و به گونه‌ای برش می‌زنیم که قسمت زاینده پوست آن قابل تماس با پایه باشد. برای جلوگیری از خشک شدن، پیوندک را در دستمال مرطوب پیچیده و در صورت تأخیر در انجام پیوند، آن را در یخچال نگهداری می‌کنیم.
در مرحله بعد، یک شکاف T شکل روی ساقه پایه ایجاد می‌شود. پیوندک به‌گونه‌ای در شکاف قرار می‌گیرد که قسمت زاینده پوست آن با قسمت داخلی شکاف پایه تماس کامل داشته باشد. جهت پیوندک باید رو به بالا باشد تا شاخه به‌درستی رشد کند. سپس محل پیوند با نایلون یا نوار پیوند محکم بسته می‌شود تا رطوبت حفظ گردد و از ورود هوا جلوگیری شود. دقت کنید که نوک پیوندک باز باشد تا جا برای جوانه‌زنی وجود داشته باشد.
چند هفته بعد، زمانی که پیوندک شروع به رشد کرد، نایلون باز شده و شاخه‌های اضافی پایه سربرداری می‌شوند تا انرژی درخت بر روی رشد پیوند متمرکز شود. این روش در صورتی که با دقت انجام شود، یکی از بهترین روش‌ها برای اصلاح و تکثیر درخت بادام است.
پیوند اسکنه ای (Cleft Grafting)
پیوند اسکنه‌ای (Cleft Grafting) یکی از روش‌های رایج برای بازسازی یا اصلاح درختان بادام است که به‌ویژه در شاخه‌های قطور و درختان مسن کاربرد دارد. در این روش، پایه از قسمت مناسب بریده شده و یک شکاف عمودی در آن ایجاد می‌شود.
پیوندک که به‌صورت گوه‌ای (V شکل) برش داده شده، در شکاف قرار می‌گیرد تا لایه‌های زاینده (cambium) پیوندک و پایه در تماس کامل باشند. سپس محل پیوند با نوار پیوند بسته و با ماده محافظتی پوشانده می‌شود تا از رطوبت و سلامت پیوند محافظت شود.
این روش به دلیل استحکام بالا و موفقیت قابل‌توجه، برای احیای درختان آسیب‌دیده یا افزایش تنوع ژنتیکی استفاده می‌شود. زمان مناسب برای پیوند اسکنه‌ای، اواخر زمستان تا اوایل بهار است که جریان شیره در درخت افزایش یافته و احتمال جوش خوردن پیوندک بیشتر می‌شود. رعایت دقت در برش‌ها و مراقبت‌های پس از پیوند، کلید موفقیت این روش است.
بهترین زمان پیوند درخت بادام
انتخاب زمان مناسب برای پیوند درخت بادام تأثیر مستقیمی بر موفقیت این فرآیند دارد. شرایط آب‌وهوایی، مرحله رشد درخت و نوع پیوند از عوامل مهمی هستند که باید در نظر گرفته شوند.
زمان انجام پیوند شکمی بادام
این روش معمولاً در اواخر بهار (اردیبهشت و خرداد) یا تابستان (تیر و مرداد) انجام می‌شود، زمانی که شیره گیاهی فعال است و پوست پایه به‌راحتی جدا می‌شود.
در مناطق گرم‌تر، اواخر تابستان نیز می‌تواند زمان مناسبی باشد.
زمان انجام پیوند اسکنه‌ای بادام
بهترین زمان برای این روش اواخر زمستان تا اوایل بهار (بهمن تا فروردین) است، زمانی که درخت هنوز در خواب زمستانی است اما با گرم شدن هوا، جریان شیره گیاهی آغاز می‌شود.
عوامل تأثیرگذار بر زمان پیوند بادام
اقلیم منطقه
در مناطق سردسیر، پیوند در بهار (زمانی که خطر یخبندان گذشته است) توصیه می‌شود.
در در مناطق گرمسیر نیز، بهتر است زمان پیوند را طوری انتخاب کنید که از گرمای شدید تابستان و سرمای زمستان اجتناب شود.
وضعیت درخت
پایه و پیوندک باید سالم باشند و در مرحله مناسب رشد قرار داشته باشند. جریان شیره گیاهی در پایه باید فعال باشد تا پیوندک بتواند مواد غذایی دریافت کند.
نوع پایه و پیوندک
پایه‌هایی مانند بادام تلخ و هلو ممکن است شرایط زمانی متفاوتی برای پیوند داشته باشند.
سخن آخر
یکی از روش‌های مناسب برای از بین بردن ویژگی‌های منفی درخت بادام و افزایش مقاومت آن در برابر بیماری‌ها و آفات و نیز تقویت این درخت و افزایش باردهی آن، پیوند زدن این درخت با سایر گونه‌ها و درختان است.
در این فرآِیند، زمان به شدت حائز اهمیت است، زیرا نتیجه پیوند درخت بادام با توجه به زمان و فصول متغیر است. همچنین روش انجام پیوند نیز بر روی موفقیت آن موثر خواهد بود.
به همین خاطر نیز روش صحیح انجام پیوند را در این مقاله توضیح دادیم. نوع پایه نیز باید با توجه به ویژگی‌های درخت شما و نوع آب و هوای منطقه انتخاب می‌شود.
با رعایت تمامی این معیارها و انجام اصولی پیوند خود می‌توانید از افزایش باردهی درخت خود در پایان لذت ببرید. در این مقاله تلاش شد تا تمامی نکات کلیدی در هنگام پیوند بادام مورد بحث قرار گیرد.
منبع: عصر ترکیه
