سرمازدگی درختان در چه دمایی اتفاق می افتد؟
سرمازدگی، یکی از چالش‌های مهم در کشاورزی و باغداری است که می‌تواند خسارات جبران‌ناپذیری به درختان وارد کند. اما سؤال اصلی اینجاست: سرمازدگی درختان در چه دمایی اتفاق می افتد؟
سرمازدگی چیست و چرا اتفاق می‌افتد؟
سرمازدگی زمانی رخ می‌دهد که دمای هوا به زیر آستانه‌ی تحمل گیاهان برسد. در این حالت، آب داخل سلول‌های گیاه یخ می‌زند و بافت‌ها آسیب می‌بینند.
به گزارش فارم سرویس، نتیجه‌اش می‌تونه نابودی جوانه‌ها، شکوفه‌ها و حتی شاخه‌ها باشه. این پدیده معمولاً در شب‌های صاف، بدون باد و با کاهش شدید دما اتفاق می‌افته.
دمای بحرانی برای سرمازدگی درختان چقدر است؟
دمایی که در آن سرمازدگی رخ می‌دهد، بسته به نوع درخت، مرحله‌ی رشدی و رطوبت هوا متفاوت است. اما به‌طور کلی می‌توان گفت:
نکته مهم: سرمازدگی ممکن است حتی در دمای نزدیک به صفر نیز اتفاق بیفتد، به‌خصوص اگر هوا به‌سرعت سرد شود و درخت هنوز با شرایط تطبیق پیدا نکرده باشد.
تفاوت سرمازدگی شعاعی و تشعشعی
برای درک بهتر پدیده‌ی سرمازدگی، باید با دو نوع اصلی آن آشنا شوید:
1. سرمازدگی تشعشعی (Radiation Frost)
در این حالت، در شب‌های صاف و بدون باد، گرمای زمین از طریق تشعشع از دست می‌رود و سطح زمین و گیاهان به‌شدت سرد می‌شوند. این نوع سرمازدگی اغلب در اوایل بهار یا اواخر پاییز اتفاق می‌افتد.
2. سرمازدگی جبهه‌ای (Advective Frost)
این نوع زمانی اتفاق می‌افتد که توده‌ی هوای سرد از مناطق دیگر وارد منطقه شود. دما به‌شدت کاهش پیدا می‌کند و حتی در طول روز نیز ممکن است دمای هوا زیر صفر بماند.
علائم سرمازدگی در درختان چیست؟
تشخیص زودهنگام علائم سرمازدگی نقش بسیار مهمی در نجات درختان و کاهش خسارت‌ها دارد. وقتی که سرما به درخت آسیب می‌زند، اولین نشانه‌ها اغلب در بخش‌های جوان و حساس گیاه ظاهر می‌شوند. علائم معمول شامل موارد زیر است:
سیاه شدن یا قهوه‌ای شدن جوانه‌ها و برگ‌های تازه
نشانه‌ای واضح از آسیب سرمایی، به‌ویژه در فصل بهار.
چروک شدن یا ریزش گل‌ها و شکوفه‌ها
گل‌هایی که یخ زده‌اند، معمولاً پژمرده شده و می‌ریزند، که یعنی میوه‌ای هم شکل نخواهد گرفت.
ترک خوردگی در پوست تنه یا شاخه‌ها
وقتی آب در بافت‌ها یخ می‌زند، باعث ترک برداشتن یا حتی پوسته‌پوسته شدن تنه می‌شود.
لکه‌های قهوه‌ای یا خاکستری روی میوه‌های جوان
این لکه‌ها اغلب نشانه‌ای از آسیب سرمایی به میوه‌های در حال رشد است و ممکن است باعث افت کیفیت یا از بین رفتن کامل محصول شود.
چگونه از سرمازدگی درختان جلوگیری کنیم؟
آبیاری مناسب قبل از سرمای شبانه (خاک مرطوب دمای بیشتری نگه می‌دارد)
پوشاندن درختان جوان با نایلون یا پارچه‌های مخصوص
استفاده از بخاری‌های باغی یا مشعل‌های حرارتی در باغ
بادشکن‌گذاری در اطراف باغ برای کاهش نفوذ توده‌های هوای سرد
سم‌پاشی با کودهای ضدتنش و محرک رشد بعد از سرما برای ترمیم سریع‌تر
جمع‌بندی و کلام آخر
سرمازدگی یکی از جدی‌ترین تهدیدها برای سلامت درختان، به‌ویژه در فصل‌های گذار سال مانند بهار و پاییز است. شناخت دمای بحرانی، آشنایی با انواع سرمازدگی و تشخیص به‌موقع علائم، به باغداران این امکان را می‌دهد که پیش از وارد آمدن خسارت‌های سنگین، اقدامات لازم را انجام دهند.
منبع: عصر ترکیه