درمان خانگی اسهال کودکان: هیچ چیز نمی‌تواند به اندازه بیماری کوچک، شایع و غیرمنتظره‌ای مانند اسهال، جلوی بازی و شادی کودکان را بگیرد و برنامه زندگی والدین را مختل کند. برای درمان اسهال کودکان روش‌های مختلفی گفته شده است که برخی از آن‌ها خانگی و برخی دیگر دارویی است.
بسته به اینکه علت اسهال شدن کودک شما چیست می‌توانید از یکی از روش‌هایی که در این بخش درمان خانگی و گیاهان دارویی از سری مطالب سلامت مجله اینترنتی گفتنی همراه باشید تا درمان خانگی اسهال کودکان را نیز بدانید.
این مطلب را هم ببینید: درمان خشکی دهان و علل و راههای درمان آن!
5 دلیل اسهال در کودکان
برای اینکه بفهمید کودک شما اسهال دارد یا ندارد به این نشانه توجه کنید که حداقل سه بار یا بیشتر در طول روز مدفوع شل یا مایع دارد. در ادامه برخی از دلایل رایج اسهال در کودکان آورده شده است:
1. عفونت‌های ویروسی
ویروس‌هایی مانند روتاویروس، نوروویروس و ویروس‌های تنفسی می‌توانند به اسهال در کودکان منجر شوند. این نوع عفونت‌ها معمولاً از طریق مخاط بینی و دهان منتقل و وارد بدن می‌شوند.
2. عفونت‌های باکتریایی
برخی باکتری‌ها می‌توانند باعث ایجاد عفونت‌های گوارشی در کودکان شما شوند. این عفونت‌ها معمولاً به دلیل مصرف آب یا غذای آلوده به باکتری‌ها رخ می‌دهد. در نتیجه توجه به تغذیه کودکان مهم است.
3. عفونت‌های انگلی
انگل‌ها مانند امیبا، گاردیا و کریپتوسپوریدیوم می‌توانند منجر به اسهال در کودکان شوند.
4. حساسیت یا آلرژی
حساسیت به مواد خاصی مانند لبنیات، گندم یا مواد غذایی دیگر کودکان شما را به اسهال دچار کنند. این نوع اسهال معمولاً همراه با علائم دیگری مانند استفراغ و دل‌درد همراه است.
5. ورود اشیاء یا دست کثیف به دهان
تحریک دستگاه گوارشی در کودکان زیر 5 سال شما به‌دلیل وارد شدن اشیاء آلوده و کثیف به داخل دهانشان، منجر به اسهال می‌شود.
عوامل تشدیدکننده اسهال در کودکان
عواملی که در ادامه می‌خوانید نیز می‌تواند منجر به بروز اسهال در کودکان شود. البته گاهی ممکن است کودک شما به اسهال دچار باشد که در این صورت عوامل زیر باعث تشدید اسهال می‌شود.
1. واکنش‌های دارویی
برخی از داروها روی کودکان و بزرگسالان اثر مسهل دارد. آنتی‌بیوتیک‌ها نیز می‌تواند در موارد معدودی اسهال در کودکان را به همراه داشته باشد.
2. بیماری‌ها و مشکلات مربوط به معده و روده
کودکانی که مبتلا به بیماری‌های سندروم روده تحریک‌پذیر، کرون، کولیت اولسراتیو، سلیاک و بیماری‌های التهابی روده هستند، ممکن است بیشتر به اسهال دچار شوند.
3. عمل‌های جراحی
اگر کودک شما تحت عمل جراحی معده و کیسه صفرا قرار گرفته باشد، احتمالاً به اسهال مبتلا می‌شود.
این مطلب را هم ببینید: خواص توت سفید و راز جوانی و طول عمر !!
انواع اسهال در کودکان
روش درمان اسهال کودکان متناسب با نوع اسهال آن‌ها تشخیص داده شده و اجرا می‌شود. اسهال در کودکان به سه دسته تقسیم می‌شود که در ادامه می‌خوانید:
1. اسهال خفیف
معمولاً دو تا پنج مرتبه دفع آبکی مدفوع را در روز، اسهال خفیف می‌گویند. این نوع اسهال در کودکان ظرف چند روز از بین می‌رود و چندان مشکلات خاصی را برای آن‌ها به‌همراه ندارد. برای درمان اسهال خفیف کودکان بهتر است او را در رژیم غذایی منظم نگه دارید. اگر کودک مبتلا به اسهال شیرخوار است، ترجیحاً تعداد دفعات شسر دادن را بیشتر کنید، اما در هر دفعه مقدار شیر کمتری به او بدهید.
بهتر است آبمیوه یا مایعات حاوی قند زیاد را از کودک اسهال‌گرفته دور کنید، چراکه می‌تواند وضعیت را بدتر و اسهال او را شدیدتر کند. از خوراندن چای به کودک جلوگیری کنید و به‌جای آن از غذاهایی مثل برنج، غلات و کراکر استفاده کنید.
2. اسهال متوسط تا شدید
کودکانی که در طول یک روز شش بار یا بیشتر مدفوع آبکی و شل داشته باشند، دچار اسهال متوسط تا شدید شده‌اند. در چنین شرایطی به خاطر اینکه کودک آب زیادی از دست می‌دهد باید به سراغ درمان‌های دارویی بروید تا خدایی‌نکرده مشکلی برای او به‌وجود نیاید.
ORS داروی مخصوص اسهال است که به‌صورت پودر در داروخانه‌ها به فروش می‌رسد. این دارو جایگزین الکترولیت‌ها و مایعات از دست رفته و مورد نیاز کودک شما می‌شود، اما نباید فقط به این دارو اکتفا کنید. استفاده از مایعات دیگر در چنین شرایطی برای کودک بسیار کمک‌کننده است.
در زمان اسهال از پختن و دادن غذاهای حاوی رنگ قرمز به کودک خودداری کنید؛ چراکه ممکن است شما را به اشتباه بیندازد و فکر کنید که کودکتان دچار اسهال خونی شده است.
بهتر است برنج و غلات را در برنامه غذایی کودک قرار دهید و اگر مدت زمان اسهال زیاد شد برای درمان اسهال کودک حتما با پزشک مشورت کنید.
غذای مناسب برای درمان خانگی اسهال کودکان چیست؟
برای درمان اسهال کودکتان بهتر است از غذاهایی که در ادامه نام می‌بریم استفاده کنید:
- گوشت گاو، مرغ، ماهی و گوشت بوقلمون آب‌پز یا کبابی؛
- تخم مرغ پخته؛
- موز؛
- سیب زمینی پخته؛
- سس سیب؛
- نان پخته شده با آرد سفید؛
- برنج سفید؛
- پاستای سفید؛
- غلات مانند بلغور، جو دوسر و دانه‌های ذرت؛
- پنکیک و وافل تهیه شده با آرد سفید؛
- سبزیجات پخته شده مانند هویج، لوبیا سبز، قارچ، چغندر و کدو؛
- کلوچه.
این مطلب را هم ببینید: خواص شگفت انگیز لیموترش و عوارض آن!
چه غذایی برای اسهال کودکان مناسب نیست؟
- لبنیات: به طور کلی لبنیات ممکن است اسهال کودک شما را بدتر کند به همین دلیل بهتر است از شیر، پنیر و ماست کم‌چرب استفاده کنید. اگر خواستید می‌توناید کمی دوغ به همراه نمک نیز به کودکتان بدهید.
- غذای سرخ‌شده: در زمان اسهال به هیچ عنوان به کودکتان غذای سرخ‌شده، فرآوری‌شده و فست‌فود ندهید زیرا این غذاها برای معده و روده او سنگین هستند.
- آبمیوه و مایعات کافئین‌دار و گازدار: برای تامین املاح بدن کودکتان در زمان اسهال از آبمیوه، چای و نوشابه‌های گازدار استفاده نکنید زیرا معده و او را دوباره تحریک می‌کنند.
چه زمانی برای درمان اسهال کودک با پزشک تماس بگیرید؟
مهم است که بدانید علت اسهال کودک شما چیست. کودکان مبتلا به اسهال ویروسی، ممکن است تب و استفراغ هم داشته باشند. اگر کودک شما هریک از این علائم را در دوران اسهال نشان داد، حتماً به پزشک مراجعه کنید:
- تبی که بیش از 24 تا 48 ساعت طول بکشد؛
- مدفوع خونی؛
- استفراغی که بیش از 12 تا 24 ساعت طول بکشد؛
- استفراغی که سبز رنگ، خونی یا شبیه تفاله قهوه به نظر می‌رسد؛
- تورم شکم یا معده؛
- عدم میل به خوردن و آشامیدن؛
- درد شدید شکم یا معده؛
- راش یا یرقان (رنگ زرد پوست و چشم).
راههای پیشگیری از اسهال کودکان
برای پدر و مادرهایی که کودکان پرانرژی و بازیگوش دارند، کمی سخت است که بخواهند آن‌ها را از دام ویروس‌ها و باکتری‌ها دور نگه دارند. طبیعتاً کودکان این خانواده‌ها بیشتر به اسهال مبتلا می‌شوند. در چنین شرایطی بهترین راه پیشگیری از اسهال کودکان، تدابیر بهداشتی است.
والدین باید حواسشان به موارد زیر باشد تا کارشان به مرحله درمان اسهال کودکان نرسد.
- شست‌وشوی دست: به کودکان یاد بدهید که قبل از هر وعده غذایی، بعد از رفتن به دستشویی و بعد از بازی با وسایلشان یا بازی با خاک و حیوانات، حتماً دست‌های خود را با آب و صابون به خوبی بشویند.
- مصرف آب و غذای سالم: مطمئن شوید که آبی که کودکان می‌نوشند، آب آشامیدنی تصفیه شده است و غذاهایی که به کودکان می‌دهید به درستی پخته شده، فاسد و تاریخ گذشته نیستند.
- شیر مادر را قطع نکنید: اگر نوزاد شیرخواره دارید که هنوز شش ماهش تمام نشده، توصیه پزشکان این است که شیر مادر را قطع نکنید. شیر طبیعی مادر حاوی آنتی‌بادی‌ها و مواد مغذی است که می‌تواند سیستم ایمنی نوزاد را تقویت کند و از ابتلا به عفونت‌ها و اسهال جلوگیری کند.
- بهداشت مواد غذایی: غذاها را در دمای مناسب نگه دارید. از غذاهای فاسد و تاریخ گذشته استفاده نکنید. میوه‌ها و سبزیجات را قبل از مصرف به خوبی بشویید و مطمئن شوید که غذاهای نیم‌پخته یا خام مانند ماهی را به کودکان نمی‌دهید.
- واکسیناسیون: برنامه واکسیناسیون منظم برای کودکان می‌تواند در پیشگیری از برخی از عفونت‌ها و ویروس‌هایی که اسهال را در آن‌ها ایجاد می‌کند، تاثیرگذار باشد؛ پس رعایت زمانبندی واکسیناسیون کودکان را جدی بگیرید.
این مطلب را هم ببینید: خواص آب کرفس برای لاغری شکم!
راههای درمان اسهال کودکان
اسهال به‌تنهایی بیماری خطرناکی نیست. اگر کودک شما به بیماری‌های عفونی مبتلا شده باشد، اسهال کمک می‌کند که زودتر خوب شود؛ چراکه روده تلاش می‌کند عفونت‌های داخلی را از بدن او خارج کند.
به‌طور معمول برای تمام شدن اسهال کودکان، مصرف دارو لازم نیست، اما اگر اسهال کودک شما بیش از چند روز طول کشید، برای تعیین علت و درمان با پزشک متخصص اطفال مشورت کنید. برای اسهال شدید، ممکن است پزشک تغییر رژیم غذایی، تجویز دارو یا سایر روش‌های درمانی را پیشنهاد کند. برای اینکه کودک شما در طول دوران اسهال دچار کم‌آبی نشود، بهتر است مصرف مایعات را برای او کمی بالا ببرید. آب بهترین مایع برای درمان اسهال کودکان است.
جمع‌بندی
انسان‌ها در هر سنی که باشند به اسهال مبتلا می‌شوند، اما این وضعیت در کودکان کمی متفاوت‌تر است. به دلیل اینکه کودکان بیشتر از افراد بزرگسال در معرض ویروس‌ها و باکتری‌ها قرار می‌گیرند، زودتر و آسان‌تر از آن‌ها بیمار می‌شوند.
اسهال، به دلایل مختلفی می‌تواند در کودک شما رخ دهد. در شرایطی که کودکتان به بیماری‌های عفونی مبتلا شده باشند، اسهال یکی از روش‌های مبارزه بدن با عفونت است که طی چند روز از بین رفته و درمان می‌شود.
برای درمان اسهال کودک می‌توانید به سراغ آب و غذاهایی مثل برنج، ماکارونی، کشک و ماست بروید. اگر اسهال کودکتان بیش از چند روز طول کشید یا تعداد دفعات مدفوع آبکی بیشتر از شش بار در روز شد، بهتر است با مراجعه پزشک، درمان دارویی را آغاز کنید.
