علت ترک خوردن میوه چیست و چطور باید جلوی آن را به صورت علمی بگیریم؟
قطعا شما هم بارها شاهد آن بودید که میوه‌های شما مانند ارقام هسته‌دار و مرکبات ترک خورده و کیفیت آنها به طور کامل از بین می‌رود. جدای از افت کیفیت محصول، میوهها در برابر آفات و بیماری‌ها هم مقاومت خود را از دست داده و به طور کلی دیگر قابل مصرف نخواهند بود.
به گزارش آبادیس، در این مقاله قصد داریم به صورت کامل، ابتدا درباره دلایل ترک خوردن میوه ها با شما صحبت کرده و سپس روش‌های پیشگیری از آن را هم مطرح کنیم تا در نهایت بتوانید محصولاتی بسیار با کیفیت و مرغوب داشته باشید.
عوامل موثر بر ترک خوردن میوه ها
چندین عامل بسیار مهم هستند که باعث می‌شوند تا میوهها ترک بخورند. ابتدا عوامل محیطی و زراعی را بررسی کرده و سپس به صورت تخصصی در مورد ارقام میوه صحبت می‌کنیم.
عوامل محیطی:
اولین علت ترک خوردن میوه می‌تواند نوسانات بارندگی باشد. زمانی که درخت میوه‌دار در معرض کم آبی شدید قرار داشته و یکباره در معرض باران‌های شدید قرار بگیرد، به طور طبیعی شروع به جذب مقدار زیادی آب خواهد کرد؛ به همین دلیل فشار زیادی از داخل میوه به پوست وارد شده و باعث ترک خوردن خواهد شد.
عامل بعدی تغییرات ناگهانی دما است. وقتی که درخت در اواخر برداشت میوه قرار داشته باشد، تغییر ناگهانی دما باعث باعث انقباض و انبساط پوست میوه شده و ممکن است منجر به ترک خوردن شود.
در مناطقی که نور خورشید بسیار شدید باشد، آب داخل میوه شروع به تبخیر شدن کرده و باعث می‌شود تا سطح الاستیسیته پوست میوه کاهش پیدا کرده و احتمال ترک خوردن را افزایش دهد.
بادهای بسیار شدید هم ممکن است در برخی از موارد باعث ترک خوردن پوست میوه شوند که خیلی شایع نیست، اما وجود دارد.
عوامل زراعی:
پوست میوهها برای داشتن ضخامت و استحکام به یکسری عناصری مانند کلسیم، بور و پتاسیم نیاز دارند؛ اگر این عناصر به خوبی برای درخت تامین نشده باشد، باعث ترک خوردن میوه خواهد شد.
نوع آبیاری شما هم بسیار مهم است؛ یعنی اگر به صورت منظم این کار را انجام ندهید، به دلیل دریافت بیش از حد آب، پوست میوه ممکن است ترک بخورد.
علت ترک خوردن میوه می‌تواند برخی از آفات و بیماری‌ها نیز باشد. این دو می‌توانند پوست میوه را ضعیف کرده و مستعد ترک خوردن کنند.
برخی از ارقام میوه به طور طبیعی نسبت به ترک خوردگی حساس‌تر هستند که باید در مورد آنها با احتیاط بیشتر برخورد شود.
دلایل ترکیدگی میوه در ارقام هسته دار
علت ترک خوردن سیب درختی:
نوسانات دمایی در دوره رشد و بخصوص زمان نزدیک شدن برداشت سیب
آبیاری نامنظم
کمبود کلسیم
دلیل ترک خوردن میوه به:
حساسیت ژنتیکی برخی از انواع درخت به
کمبود بور (بور نقش مهمی در تشکیل دیواره سلولی و حفظ ساختار پوست میوه دارد.)
علت ترک خوردن میوه گلابی:
بارندگی‌های شدید، نزدیک برداشت محصول
استفاده بیش از حد از کودهای ازته
دلیل ترک خوردن هلو انجیری:
بارندگی‌های شدید، نزدیک برداشت محصول
کمبود پتاسیم
علت ترک خوردن میوه زردآلو و سایر آلوها:
عدم آبیاری منظم
حساسیت داشتن ژنتیکی برخی از انواع درخت آلو
استفاده بیش از حد از کودهای ازته
دلیل ترک خوردن شلیل:
تغییرات ناگهانی دما، بخصوص وقتی نزدیک به زمان برداشت میوه باشد.
کمبود کلسیم
علت ترک خوردن آلبالو:
عدم آبیاری منظم
حساسیت داشتن ژنتیکی برخی از انواع درخت آلبالو
دلایل ترکیدگی میوه در مرکبات
دلیل ترک خوردن پرتقال روی درخت و سایر مرکبات می‌تواند علت‌های مختلفی داشته باشد.
شرایط آب و هوایی و آبیاری نامنظم
عدم تغذیه صحیح درخت
نوع رقم
آفات و بیماری‌ها
برای انواع مرکبات و بخصوص پرتقال شرایط آب و هوایی بسیار مهم است؛ به خصوص زمانی که این مرکبات در مناطق شرجی و گرم کاشته می‌شوند. زیرا دمای بالا می‌تواند باعث تبخیر آب داخل میوه و نازک کردن پوست شود. از طرفی آبیاری بسیار نامنظم و باران‌های ناگهانی شدید می‌تواند یک شوک به درخت وارد کرده و باعث شود تا درخت آب زیادی جذب کرده و از داخل به پوست میوه فشار زیادی وارد کند.
کمبود برخی عناصر غذایی مانند کلسیم، بور و پتاسیم می‌تواند باعث کاهش مقاومت پوست میوه و افزایش احتمال ترک خوردگی شود. چون کلسیم نقش مهمی در استحکام دیواره سلولی و حفظ ساختار پوست میوه دارد. بور هم در کنار کلسیم برای تشکیل دیواره‌های سلولی و حفظ ساختار میوه بسیار حائز اهمیت است. کمبود آنها علت ترک خوردگی میوه ها و مرکبات خواهد بود.
توجه داشته باشید که برخی از ارقام مرکبات به طور طبیعی نسبت به ترک خوردگی حساس‌تر هستند. همچنین برخی از آفات و بیماری‌ها می‌توانند به پوست میوه آسیب برسانند و آن را در برابر ترک خوردگی آسیب‌پذیرتر کنند.
زمان ترک خوردن میوه ها
در ابتدای تشکیل میوه، سرعت تقسیم سلولی بسیار بالاست و میوه به سرعت در حال بزرگ شدن است. در این مرحله، پوست میوه هنوز نازک و انعطاف‌پذیر است. بنابراین خطر ترک خوردگی در این مرحله کمتر است اما وجود دارد.
با نزدیک شدن به زمان رسیدن میوه، سرعت رشد کم می‌شود، اما همچنان آب و مواد مغذی به داخل میوه وارد می‌شوند. در این مرحله، پوست میوه نازک‌تر و حساس‌تر شده و میزان قند موجود در آن زیاد‌تر. به همین دلیل در این مرحله میوه در برابر ترک خوردگی آسیب‌پذیرتر می‌شود.
در مرحله رسیدن کامل، میوه به حداکثر اندازه خود رسیده است و پوست آن نازک و شکننده خواهد شد. پس هرگونه تغییر ناگهانی در شرایط محیطی که پیش‌تر به آنها اشاره کردیم می‌توانند علت ترک خوردن میوه روی درخت شوند.
روش های جلوگیری از ترکیدگی میوه ها
آبیاری را کامل مدیریت کنید. آبیاری منظم و کافی در طول دوره رشد میوه، به ویژه در مراحل پایانی رشد، بسیار مهم است. از آبیاری بیش از حد و یا خشکی کشیدن درختان خودداری کنید. سعی کنید از آبیاری‌های نوین مانند آبیاری قطره‌ای استفاده کنید. حتما فواصل آبیاری را به صورت حساب‌شده و دقیق انجام دهید. سعی کنید در دوره سوم زیاد آبیاری نکنید.
به صورت اصولی و حساب‌شده از کودها استفاده کنید. حتما از مواد مغذی مانند کلسیم، بور، پتاسیم و … به صورت کامل استفاده کنید.
سعی کنید از ارقام مقاوم استفاده کنید. برای اینکار می‌توانید از سایر باغداران منطقه یا کارشناسان با تجربه کشاورزی مشاوره بگیرید.
سعی کنید درختان را در برابر شرایط بد محیطی محافظت کنید.
سعی کنید در مراحل اولیه رشد، میوه‌های ضعیف و نارس را جدا کنید تا گیاه بتواند روی میوه‌های سالم‌تر انرژی و مواد مغذی را استفاده کند.
به صورت اصولی از آفت‌کش‌ها استفاده کنید.
جمع بندی
ترکیدگی میوهها یکی از چالش‌های مهم در باغداری است که می‌تواند منجر به کاهش کیفیت و کمیت محصول شود. علت ترک خوردن میوه می‌تواند تحت تاثیر عوامل مختلفی مانند نوسانات رطوبتی، تغذیه نامتعادل، نوع رقم، شرایط آب و هوایی و روش‌های داشت قرار دارد.
منبع: عصر ترکیه
