پرورش فرزند باهوش: داشتن فرزندان باهوش و نابغه آرزوی تمامی والدین در سراسر جهان است. فارغ از مساله ژنتیک و استعدادهای ذاتی، شما به عنوان پدر یا مادر می توانید با آموزش و انجام کارهای نه چندان پیچیده، به تربیت فرزندانی با هوش بالا بپردازید.
پرورش فرزند باهوش
حتما شنیده‌اید که می‌گویند از همان دوران بارداری، یعنی وقتی نوزاد در رحم مادر است برای او موسیقی‌های غنی پخش کنید، کتاب بخوانید و حرف بزنید تا ذهنش برای ورود به دنیای مادی آماده شود. همه این موارد صحت دارند، اما در کنار آن، گزینه هایی که در زیر ذکر کرده ایم هم می توانند شما را در راستای تربیت فرزندان باهوش یاری برسانند. برای این منظور، تا انتهای مطلب همراه مجله گفتنی باشید. بخش سبک زندگی از سری مطالب مهارت های زندگی را از دست ندهید.
تکرارِ مکرر واژه ها و عبارت ها
پرورش فرزند باهوش: منظور این نیست که به مغز فرزند کوچک خود فشار بیاورید. فقط قرار است او را با کلمات جدید آشنا کنید. برای این منظور، کافی است هفته‌ای یک واژه جدید به او بیاموزید. کارشناسان تاکید دارند که در طول روز با کودک خود زیاد حرف بزنید. مغز، سیستمی است که همیشه به دنبال الگوها و نمونه‌محور است. اگر این روند را از ۱۸ ماهگی آغاز کنید و تا سال دوم ادامه دهید، در انتهای این دوره زمانی، فرزند شما بین ۵۰ تا یکصد کلمه خواهد آموخت. طبیعتا هر چه بیشتر با فرزند خود صحبت کنید، او واژه‌های بیشتری یاد خواهد گرفت.
برای اینکه کلمات بیشتری یاد بگیرد، مدام با او حرف بزنید، کارهای خود را برایش توضیح دهید و کتاب‌های زیادی برای او بخوانید. با این کارها می توانید باعث افزایش قدرت مغز کودک خود شوید.
جالب است بدانید که اگر یک کودک در سه سالگی بسیار روان و واضح صحبت کند، یعنی حدود یک و نیم برابر بهره هوشی بیشتری نسبت به کودکانی دارد که اینگونه نیستند.
برای اینکه از افزایش هوش فرزند خود مطئن شوید، سه راه وجود دارد: استفاده از کلمات زیاد، به کاربردن کلمات پیچیده و متنوع و همچنین چگونگی بیان کلمات. استفاده از عبارت های توصیفی همچون «گل قرمز» یا «آب میوه شیرین» در واقع ساختار جمله را به کودک می آموزد. گفتنی است که لحن صدای شما نیز اهمیت بسیاری دارد. لحن بیان کلمات به کودکان کمک می کند تا صداها را از هم تفکیک کنند و تقلید صداهای تیز برای آنها آسان تر است.
اشاره به دور یا نزدیک با انگشت دست
پرورش فرزند باهوش: تحقیقات ثابت کرده اند، اشاره کردن به اشیا هنگام بیان نام آنها باعث رشد سریع تر مهارت های کلامی در کودکان می شود. در ابتدا، هنگامی که شما به چیزی اشاره می کنید، ممکن است کودک به شما نگاه کند. وقتی کمی بزرگ تر شد، احتمالا به انگشت اشاره شما هم نگاه خواهند کرد. در حدود ۹ ماهگی، بیشتر کودکان می آموزند که باید به نقطه ای نگاه کنند که شما اشاره می کنید.
در سن ۹ یا ده ماهگی، کودکان وسایل و اشیا را برای شما می آورند. این همکاری و تعامل دوطرفه را «توجه متقابل» می نامند. به این معنا که کودک می آموزد تا خارج از محدود ارتباطی شما دو نفر، در مورد چیزی یا کسی با شما ارتباط برقرار کند.
والدین چگونه این مهارت را پرورش می دهند؟ سعی کنید به طور مداوم به اشیا مختلف اشاره کنید. به طور مثال، می توانید به باغ وحش بروید یا از باغ وحش های اسباب بازی استفاده کنید، به حیوانات مختلف اشاره کنید و در مورد آنها توضیح دهید.
اگر یک کودک در سه سالگی بسیار روان و واضح صحبت کند، یعنی حدود یک و نیم برابر بهره هوشی بیشتری نسبت به کودکان دیگر دارد.
ایجاد فضا برای رشد خلاقیت
پرورش فرزند باهوش: تزئیناتی که در اتاق کودک استفاده می‌کنید یکی از اصلی‌ترین مسایل برای رشد خلاقیت او بشمار می رود. برای این منظور لازم نیست خیلی هزینه کنید. با یک جعبه خالی و مداد شمعی‌های معمولی هم می‌توان موجب پرورش خلاقیت و ابتکار در ذهن کودکان شد.
در اتاق برای او امکاناتی فراهم کنید تا مسائل جدید بیاموزد. وسایلی در اتاق او قرار دهید که به یک بازی خاص محدود نشود. انواع مختلف از وسیله های موسیقی، نقاشی، ساخت و ساز، عروسک و … در اختیارش بگذارید تا در همه زمینه‌ها بازی کند.
بسیاری از کودکان بیشتر زمان وقت ها درون صندلی ماشین قرار دارند حتی اگر داخل اتومبیل نباشند. درست است که امنیت حرف اول را می زند، اما بهتر است تا حد امکان زمان محدود کردن حرکت کودک را کاهش دهید. به این خاطر که کودک باید بتواند به طور آزادانه به محرک های اطراف خود پاسخ دهد. برای این منظور نیز نیاز دارد تا آزادانه حرکت کند و جلو، پشت و اطراف آنها برود. آنها باید نشانه های مختلف در جلوی چشم و گوش خود و همچنین مواردی که باعث تحریک آنها شده است را دنبال کنند.
این نخستین مرحله از پرورش سیستم توجه و حواس جمعی کودک است. این کار، پایه گذار تمرکز و توجه کودک در دیگر مراحل زندگی است.
بهره گرفتن از ارتباط چشمی
پرورش فرزند باهوش: احساس، نخستین چیزی است که کودک به واسطه آن با دیگران ارتباط برقرار می کند. توانایی تشخیص حالت های مختلف چهره اطرافیان، پایه یادگیری مهارت های ارتباطی غیر کلامی است. این مهارت کودک را برای کار گروهی بهتر، کمتر مبارزه کردن و ایجاد ارتباطات طولانی تر همچون بزرگسالان پرورش می دهد.
محققان ثابت کرده اند نوزادان از سه یا چهار ماهگی حالت های مختلف چهره والدین خود را تشخیص می دهند. البته در همین حد باقی نمی مانند. در ۵ ماهگی، می توانند احساسات موجود در چهره فرد غریبه را نیز درک کنند. در ۷ تا ۹ ماهگی می توانند حالت های صورت میمون یا سگ را نیز تشخیص دهند.
بازی هوشمندانه
پرورش فرزند باهوش: بازی‌های نمایشی یکی از بهترین انواع بازی‌ها برای رشد فکری و هوشی کودکان است. وقتی با کودک انواع موقعیت‌ها را بازی می‌کنید، به طور غیرمستقیم به او مسایل بسیاری می‌آموزید. با کودک نمایش‌هایی را بازی کنید که بتواند کنترل‌های لحظه‌ای را بیاموزد.
نخستین مساله، آموزش تضادها است. چندین تصویر ساده به کودک نشان دهید. تصاویر را یک‌به‌یک نمایش دهید. به طور مثال، تصویر نخست، خورشید باشد. هنگامی که خورشید را نشان می‌دهید، به جای کلمه «روز» از واژه «شب» استفاده کنید.
در هر دو این بازی ها، هدف این است که فرزند مکث و چند دقیقه فکر کند. این بازی حتی برای کودکان ۳ تا ۴ ساله نیز مفید است. با این بازی به کودک می آموزید در هر چه که می بیند فکر کند و فقط به اولین فکری که در ذهنش نقش می‌بندد، تکیه نکند.
کودکان را به مستقل شدن تشویق کنید:
پرورش فرزند باهوش: اگر کودکتان درگیر بستن بند کفشش است ممکن است بر حسب عادت کمکش کنید اما به فرزندانتان بیاموزید که مستقل باشند و کارهایشان را خودشان انجام دهند سعی کنند و شکست بخورند و دوباره سعی کنند. وقتی کودک کاری را خودش انجام میدهد استقلال او را جشن بگیرید و با این خوشحالی به او اهمیت مستقل بودن را انتقال دهید.
به آنها اجازه کثیف کردن بدهید
پرورش فرزند باهوش: بله درست متوجه شدید، آزاد گذاشتن فرزند برای انجام کارهایی که همراه با ریخت و پاش است برایش مفید است پس اگر میخواهید کودکان باهوشی را پرورش دهید بسیار مهم است که به آنها اجازه دهید کثیف کنند چرا که هوش آنها در همین شلوغ پلوغی هایی که خودشان ایجاد کرده اند رشد می کند. از طرفی اهمیت تمیزی را هم باید به فرزندتان بیاموزید پس در این شرایط به جای غر زدن به آنها اجازه انتخاب دهید و آزادشان بگذارید تا کاری که در جریان انجامش هستند با آرامش به پایان برسانند و سپس برای آنها توضیح دهید که چرا تمیزی مفید است و چگونه می توانند این اصلا را نیز در کارهایشان رعایت کنند.
به کودکان اجازه بازی دهید
پرورش فرزند باهوش: یکی از راه های تقویت هوش خلاقیت و استقلال کودک بازی است پس به کودکان اجازه بازی دویدن و اکتشاف را بدهید تا به بهترین شکل ممکن در جریان بازی توانایی ها و خلاقیت هایش شکوفا شود. اگر مدام به کودک بگویید دست نزن، ندو، میوفتی باعث می شوید کودکان بترسند و کار جدیدی را تجربه نکنند اما بازی به آنها اعتماد به نفس می دهد که در نوجوانی خطر کنند و به اهدافشان برسند.
موفقیت کودکانتان را جشن بگیرید
پرورش فرزند باهوش: جشن گرفتن موفقیت کودکان محرک خوبی برای پیشرفت آنهاست پس اگر کودکتان موفق به رنگ آمیزی عکس، بستن بند کفش یا تمام کردن پازل شد به او نشان دهید که به داشتن آنها افتخار می کنید. این حس تشویق منتقل شده از شما به او برایش بی نهایت ارزشمند است و به او قدرت انجام کارهای سخت تر و پیچیده تر را خواهد داد.
کوشش های کودکان را حمایت کنید
پرورش فرزند باهوش: تلاش های بچه ها را حمایت کنید و فراموش نکنید که این شما هستید که باید آنها را حمایت کنید تا در شرایط مختلف انگیزه ی ادامه ی کارشان را داشته باشند. مهم نیست نتیجه عمل چیست مهم کمک به پیشرفت کودکان است، به طوریکه کودکان متوجه خوب از بد شوند.
به صداقت کودکان جایزه دهید
پرورش فرزند باهوش: یکی از ویژگی های تحسین برانگیز در هر کودکی صداقت و شجاعت بیان حرف راست است پس اگر فرزندتان صادقانه موضوعی را به شما در میان گذاشت او را به شکل حقیق تشویق و با کلمات مثبت در او حس ارزشمندی صداقت را ایجاد کنید. وقتی کودکان کار ستودنی انجام می دهند از آنها با جایزه ای البته کوچک تقدیر کنید برای آنها توضیح دهید که وقتی پر از صداقت هستند و وظیفه شان را به طور کامل و بهتر انجام میدهند، در این شرایط کودک متوجه ارزش صداقت خواهد شد.
به کودکان آزادی دهید
پرورش فرزند باهوش: آزادی دادن به کودکان ممکن است سخت باشد اما به آنها اجازه دهید خودشان انتخاب و اشتباه کنند چراکه این مهم ترین بخش آموختن استقلال هوش و خلاقیت است. اگر کودکان عادت دارند روی دیوار نقاشی بکشند تخته ایی برای آنها تهیه کنید و اجازه دهید روی آن نقاشی بکشند، با این کار شما مسیر بهتر را برایش فراهم کرده اید و او را از آزادی و لذت نقاشی کشیدن محروم نساخته اید.
به کودکان احترام گذاشتن را بیاموزید
پرورش فرزند باهوش: به کودکان یاد بدهید که به والدین و دیگران احترام بگذارند، مثلا اگر هرکدام از شما والدین با تلفن صحبت می کنید کودکان باید بدانند که نباید بین صحبت ها تداخل ایجاد کنند و خودشان باید کارهای شان را انجام دهند و به کس دیگر تکیه نکنند این برای آینده آنها بسیار مفید است. با همین یک مورد کوچک انها در مرحله ی اول احترام با حریم دیگران و در مرحله ی دوم وابسته نبودن بیش از حد به دیگران را آموخته اند.
شاید این چند مورد به ظاهر ساده باشند اما باید بدانید که همین موارد به ظاهر ساده راهکارهایی است که سالهاست والدین هوشمند در سرتاسر دنیا برای رشد و پرورش کودکانی باهوش و مستقل استفاده می کنند.
