درخت گردو یکی از باارزش‌ترین درختان میوه است که به دلیل تولید محصولی مغذی و پرسود، مورد توجه کشاورزان قرار دارد. با این حال، یکی از چالش‌های اصلی در پرورش این درخت، انتخاب و اجرای روش‌های مناسب پیوند و اصلاح برای بهبود کیفیت و کمیت محصول است. در ادامه، انواع روش‌های پیوند زدن و اصلاح درخت گردو را به تفصیل توضیح می‌دهیم.
۱. پیوند شکمی (T-Budding)
توضیح روش:
در این روش، یک جوانه از شاخه‌های یک درخت سالم و مرغوب گرفته می‌شود و در زیر پوست شاخه درخت هدف، به شکل حرف T قرار می‌گیرد.
مراحل انجام:
انتخاب جوانه: جوانه باید از شاخه‌ای قوی و بدون بیماری انتخاب شود.
برش پوست: با استفاده از چاقوی پیوند، برشی به شکل T روی پوست درخت پایه ایجاد کنید.
قرار دادن جوانه: جوانه را به دقت در برش قرار داده و پوست را به آرامی روی آن برگردانید.
بستن محل پیوند: از نوار مخصوص برای پوشاندن محل پیوند استفاده کنید.
زمان مناسب:
بهترین زمان برای پیوند شکمی اواخر تابستان یا اوایل بهار است، زمانی که شیره گیاه به طور فعال جریان دارد.
نکات و مراقبت‌ها:
درخت پایه باید در شرایط مناسبی از نظر آبیاری و تغذیه باشد.
از ابزار استریل استفاده کنید تا از انتقال بیماری جلوگیری شود.
۲. پیوند اسکنه (Cleft Grafting)
توضیح روش:
این روش مناسب زمانی است که درخت پایه و شاخه پیوندی قطرهای متفاوتی دارند. شاخه پیوندی در شکاف ایجادشده روی شاخه پایه قرار می‌گیرد.
مراحل انجام:
آماده‌سازی پایه: شاخه پایه را به صورت افقی برش دهید.
ایجاد شکاف: با استفاده از ابزار مخصوص، شکافی عمودی در وسط شاخه ایجاد کنید.
آماده‌سازی شاخه پیوندی: انتهای شاخه پیوندی را به شکل گوه‌ای بتراشید.
قرار دادن شاخه پیوندی: شاخه را در شکاف قرار داده و محل پیوند را با نوار محکم کنید.
زمان مناسب:
اوایل بهار، زمانی که جوانه‌های درخت هنوز باز نشده‌اند.
نکات و مراقبت‌ها:
از محکم بودن اتصال شاخه پیوندی اطمینان حاصل کنید.
استفاده از واکس باغبانی برای پوشاندن شکاف‌ها توصیه می‌شود.
۳. پیوند تاجی (Bark Grafting)
توضیح روش:
در این روش، شاخه پیوندی بین پوست و چوب درخت پایه قرار می‌گیرد. این روش بیشتر برای درختان مسن‌تر کاربرد دارد.
مراحل انجام:
برش پوست: پوست پایه را به اندازه کافی بلند کرده و به آرامی جدا کنید.
آماده‌سازی شاخه پیوندی: انتهای شاخه پیوندی را به شکل زاویه‌دار بتراشید.
قرار دادن شاخه پیوندی: شاخه را بین پوست و چوب قرار دهید.
بستن محل پیوند: از نوار پیوند یا نخ باغبانی برای محکم کردن شاخه استفاده کنید.
زمان مناسب:
اوایل بهار یا اواخر زمستان، زمانی که پوست به راحتی از چوب جدا می‌شود.
نکات و مراقبت‌ها:
درخت پایه باید سالم و دارای پوست انعطاف‌پذیر باشد.
از آبیاری کافی درخت اطمینان حاصل کنید.
۴. پیوند جانبی (Side Grafting)
توضیح روش:
در این روش، شاخه پیوندی به صورت جانبی روی شاخه درخت پایه نصب می‌شود.
مراحل انجام:
ایجاد شکاف جانبی: شکافی به شکل زاویه‌دار روی شاخه پایه ایجاد کنید.
آماده‌سازی شاخه پیوندی: انتهای شاخه پیوندی را به شکلی بتراشید که در شکاف جانبی جای گیرد.
قرار دادن شاخه پیوندی: شاخه را در شکاف قرار داده و با نوار محکم کنید.
زمان مناسب:
اواخر زمستان تا اوایل بهار.
نکات و مراقبت‌ها:
این روش برای شاخه‌های نازک‌تر مناسب است.
پس از پیوند، محل اتصال را با واکس باغبانی پوشش دهید.
۵. اصلاح با هرس (Pruning for Grafting)
توضیح روش:
هرس اصولی درخت گردو می‌تواند به بهبود کیفیت و رشد مناسب درخت کمک کند. این اصلاح برای ایجاد شرایط بهتر برای پیوند نیز مؤثر است.
مراحل انجام:
حذف شاخه‌های آسیب‌دیده: شاخه‌های خشک یا بیمار را حذف کنید.
کاهش تراکم شاخه‌ها: شاخه‌های اضافی را برای افزایش نورگیری و تهویه هوا هرس کنید.
آماده‌سازی برای پیوند: شاخه‌های مناسب برای پیوند را انتخاب کنید.
زمان مناسب:
پاییز و زمستان.
نکات و مراقبت‌ها:
از ابزار تیز و استریل برای هرس استفاده کنید.
درخت را پس از هرس به خوبی آبیاری کنید.
نتیجه‌گیری
انتخاب روش مناسب پیوند زدن و اصلاح درخت گردو بستگی به شرایط درخت، آب‌وهوا و هدف کشاورز دارد. رعایت نکات فنی و استفاده از ابزار مناسب می‌تواند موفقیت این فرآیند را تضمین کند. همچنین، مراقبت‌های پس از پیوند مانند آبیاری، تغذیه مناسب و حفاظت در برابر آفات نقش مهمی در رشد موفقیت‌آمیز شاخه‌های پیوندی دارند.
این مقاله بر اساس منابع معتبر انگلیسی نوشته شده است و می‌تواند راهنمایی جامع برای کشاورزان و علاقه‌مندان به پرورش گردو باشد.
منبع: عصر ترکیه
