ناک زدن خودرو چیست؟(مهمترین دلایل)

شاید هیچ راننده ای وجود نداشته باشد که از شنیدن صدای ناهنجار موتور خودرو خود ناراحت نشده باشد.

شاید هیچ راننده ای وجود نداشته باشد که از شنیدن صدای ناهنجار موتور خودرو خود ناراحت نشده باشد. یکی از رایج ترین و نگران کننده ترین این صداها، صدای ناک زدن موتور یا همان صدای تق تق زیر کاپوت خودرو است. این صدا معمولاً نشانه ای از وجود مشکل جدی در موتور است و می تواند در صورت بی توجهی منجر به آسیب های گسترده و پرهزینه شود.

به گزارش دلگرم، ناک زدن موتور یکی از مشکلات رایج در خودروهای درون سوز است و به دلایل مختلفی رخ می دهد، از سوخت بی کیفیت و اکتان پایین گرفته تا مشکلات مکانیکی و الکترونیکی پیچیده. شناخت این مشکل، علل آن، نشانه ها و روش های پیشگیری و رفع آن برای هر مالک خودرو ضروری است، زیرا تعمیرات به موقع می تواند عمر موتور را افزایش دهد و از هزینه های سنگین جلوگیری کند.

در این مقاله، به بررسی کامل ناک زدن موتور، دلایل آن، علائم قابل تشخیص، عوارض و روش های رفع و پیشگیری می پردازیم تا راهنمای جامعی برای هر راننده یا علاقه مند به خودرو ارائه شود.

ناک زدن موتور چیست؟

ناک زدن موتور به معنای احتراق ناقص سوخت در سیلندرهای موتور است. در حالت عادی، سوخت و هوا در هر سیلندر با نسبت مناسب مخلوط شده و پس از فشرده شدن، جرقه شمع باعث انفجار کنترل شده و راندمان بالای موتور می شود. اما اگر سوخت به صورت ناهموار یا زودرس مشتعل شود، انفجارهای کوچک و پیاپی رخ می دهد که باعث برخورد پیستون با دیواره سیلندر یا سرسیلندر شده و صدای ناک ایجاد می شود.

این پدیده علاوه بر تولید صدای ناهنجار، می تواند به قطعات داخلی موتور آسیب جدی وارد کند، از جمله:

ساییدگی یا ترک پیستون ها
آسیب به دیواره سیلندر
فشار بیش از حد به میل لنگ و یاتاقان ها
کاهش کارایی موتور و افزایش مصرف سوخت
ناک زدن معمولاً در موتورهای چهارزمانه، به ویژه هنگام فشار دادن پدال گاز یا شتاب گیری، قابل تشخیص است و راننده معمولاً صدای «تق تق» یا ضربه ای مشابه برخورد فلز به فلز را می شنود.

دلایل ناک زدن موتور

ناک زدن موتور می تواند ناشی از چند عامل مختلف باشد که به صورت مکانیکی، الکترونیکی یا سوختی در موتور ایجاد مشکل می کنند. در ادامه به تفصیل به مهم ترین دلایل آن می پردازیم.

۱. سوخت بی کیفیت یا اکتان پایین

مهم ترین دلیل ناک زدن خودرو استفاده از سوخت بی کیفیت یا سوختی با عدد اکتان پایین تر از استاندارد موتور است. عدد اکتان میزان تحمل سوخت در برابر احتراق زودرس یا خودسوزی را نشان می دهد.

برای مثال:

موتورهای قدیمی مانند XU7 در خودروهایی نظیر پژو ۴۰۵ و سمند به بنزین با اکتان ۸۷ نیاز دارند.
موتورهای مدرن مانند TU5 به اکتان ۹۵ و موتورهای توربوشارژ به اکتان بالاتر نیاز دارند.
اگر سوختی با اکتان پایین تر از نیاز موتور استفاده شود، سوخت قبل از جرقه شمع مشتعل می شود و باعث ناک زدن موتور و فشار اضافی بر پیشرانه می گردد. استفاده از بنزین سوپر یا افزودنی های افزایش دهنده اکتان می تواند این مشکل را تا حد زیادی کاهش دهد.

۲. زمان بندی نادرست جرقه (Ignition Timing)

موتورهای چهارزمانه برای عملکرد صحیح خود به زمان بندی دقیق جرقه نیاز دارند. هر سیلندر دارای چرخه مکش، تراکم، انفجار و تخلیه است که باید به ترتیب و در زمان مشخص انجام شود.

اگر جرقه زودتر یا دیرتر از زمان استاندارد زده شود:

احتراق ناقص رخ می دهد
زمان بندی پیستون و میل لنگ به هم می خورد
صدای تق تق یا ضربه به گوش می رسد
تنظیم زمان بندی موتور معمولاً با دستگاه دیاگ و توسط مکانیک حرفه ای انجام می شود و تعویض به موقع شمع ها و بررسی وضعیت انژکتورها اهمیت بالایی دارد.

۳. مشکلات سیستم سوخت رسانی

سیستم سوخت رسانی شامل پمپ سوخت، انژکتورها و سنسور اکسیژن است که مخلوط هوا و سوخت را به سیلندرها می رسانند. مشکلات در این سیستم می تواند موجب احتراق ناقص و ناک زدن موتور شود:

خرابی سنسور اکسیژن باعث تزریق هوای ناکافی به سیلندر می شود.
انسداد یا کثیفی انژکتورها مانع پخش صحیح سوخت می شود.
پمپ سوخت ضعیف فشار کافی را برای تزریق سوخت فراهم نمی کند.
در خودروهایی با موتور TU5 و مشابه آن، خرابی سنسور اکسیژن یکی از دلایل شایع ناک است.

۴. خرابی سنسور ناک

در خودروهای مدرن، یک سنسور ناک به صورت خودکار احتراق ناقص را تشخیص می دهد و با اطلاع رسانی به ECU، زمان بندی موتور را تنظیم می کند. خرابی این سنسور باعث می شود که سیستم نتواند مشکل را تشخیص دهد و ناک زدن موتور ادامه پیدا کند.

۵. یاتاقان ها و بلبرینگ های فرسوده

تمامی قطعات داخلی موتور مانند پیستون ها و میل لنگ به یاتاقان ها و بلبرینگ ها وابسته هستند. فرسودگی این قطعات باعث لغزش و ضربه خوردن میل لنگ و پیستون ها شده و صدای ناک ایجاد می شود.

روغن کاری مناسب و تعویض به موقع روغن موتور برای جلوگیری از فرسودگی این قطعات حیاتی است.

۶. خرابی تسمه تایم یا زنجیر تایم

تسمه تایم یا زنجیر تایم وظیفه هماهنگی دقیق حرکت میل لنگ و میل سوپاپ ها را دارد. فرسودگی تسمه یا بلبرینگ های مرتبط باعث فعالیت نامنظم سیلندرها و ایجاد صدای ناک می شود.

تعویض دوره ای تسمه تایم و بلبرینگ ها و بررسی وضعیت آن ها از جمله روش های پیشگیری است.

۷. تجمع رسوبات کربنی

رسوبات کربنی روی پیستون ها، سوپاپ ها یا محفظه احتراق می توانند مثل جرقه زن عمل کنند و سوخت را زودتر از زمان استاندارد مشتعل کنند. این مسئله باعث احتراق زودرس و ناک زدن موتور می شود.

استفاده از مواد افزودنی تمیزکننده کربن یا سرویس دوره ای موتور، رسوبات را کاهش می دهد.

۸. دمای بالای موتور و سیستم خنک کاری ضعیف

گرمای بیش از حد موتور، به ویژه در سیستم های خنک کاری ضعیف، باعث می شود سوخت قبل از جرقه منفجر شود. بررسی:

سطح آب رادیاتور
عملکرد ترموستات
عملکرد فن های خنک کننده
برای پیشگیری از ناک زدن موتور ضروری است.

۹. شمع های فرسوده یا نامناسب

شمع ها مسئول ایجاد جرقه برای احتراق سوخت هستند. شمع فرسوده یا نامناسب می تواند باعث:

جرقه ضعیف
احتراق نابجا
ناک زدن موتور
تعویض به موقع شمع ها و استفاده از نوع مناسب، ساده ترین راه برای کاهش این مشکل است.

علائم ناک زدن موتور

ناک زدن موتور به راحتی قابل تشخیص است و راننده معمولاً می تواند آن را بشنود یا تجربه کند. مهم ترین علائم شامل:

صدای «تق تق» یا ضربه از زیر کاپوت
کاهش توان موتور و شتاب گیری ضعیف
افزایش مصرف سوخت
انتشار دود غیرعادی از اگزوز در برخی موارد
در صورت مشاهده این علائم، باید سریعاً علت شناسایی و رفع شود تا از آسیب به موتور جلوگیری شود.

روش های پیشگیری و رفع ناک زدن موتور

برای رفع صدای ناک موتور، ابتدا باید علت اصلی شناسایی شود، زیرا هر علت روش درمان خاص خود را دارد. با این حال، اقدامات عمومی و مؤثر شامل موارد زیر است:

استفاده از بنزین با اکتان مناسب یا افزودنی های افزایش دهنده اکتان
تنظیم زمان بندی موتور و شمع ها
سرویس و شستشوی انژکتورها
کنترل سیستم خنک کاری و دمای موتور
تمیزکاری رسوبات کربنی
بررسی و تعویض سنسور ناک یا ECU در صورت خرابی
تعویض به موقع تسمه تایم، بلبرینگ ها و یاتاقان ها
تعویض مرتب روغن موتور و استفاده از روغن با کیفیت مناسب
انجام این اقدامات، شانس بروز ناک زدن موتور را کاهش می دهد و از آسیب به قطعات داخلی جلوگیری می کند.

عوارض ناشی از ناک زدن موتور

بی توجهی به مشکل ناک زدن می تواند منجر به مشکلات زیر شود:

آسیب جدی به پیستون، سرسیلندر و دیواره سیلندر
فشار بیش از حد به یاتاقان ها و میل لنگ
کاهش توان موتور و افزایش مصرف سوخت
کاهش عمر شمع ها و انژکتورها
نیاز به تعمیرات پرهزینه و حتی بازسازی کامل موتور
به همین دلیل، رفع به موقع ناک زدن موتور از اهمیت بالایی برخوردار است.

جمع بندی

ناک زدن موتور یکی از مشکلات رایج در خودروهای درون سوز است که می تواند ناشی از عوامل سوختی، مکانیکی یا الکترونیکی باشد. استفاده از سوخت باکیفیت، تنظیم زمان بندی موتور، تعویض شمع ها و سرویس دوره ای موتور ساده ترین و مؤثرترین روش های پیشگیری هستند.

توجه به سرویس های دوره ای، مراقبت از سیستم خنک کننده، بررسی سنسور ناک و تعویض به موقع قطعات مصرفی مانند تسمه تایم و یاتاقان ها، به راننده کمک می کند از مشکلات جدی و هزینه های تعمیرات سنگین جلوگیری کند.

منبع: عصر ترکیه

این مطالب هم جالبن:

طراحی چهره واقعی یوسف و زلیخا و دیگر شخصیت های سریال یوسف پیامبر+ عکس

تزیین کله قند سفره عقد عروس | در خانه با وسایل دم دستی