کوچکترین دایناسور جهان در یک کهربا: فسیل کوچکترین دایناسور کشف‌شده در تاریخ که در کهربای ۹۹ میلیون‌ساله مدفون شده بود، آنچه را که از زندگی ماقبل‌تاریخی می‌دانستیم، بازنویسی خواهد کرد. با بخش تازه ها از مجله اینترنتی گفتنی همراه باشید.
در کشفی که دنیای دیرین‌شناسی را تحت تاثیر قرار داده، پژوهشگران فسیل جمجمه‌ی کوچکترین دایناسوری را که تا به امروز کشف شده پیدا کرده‌اند؛ جمجمه‌ای که به شکل بی‌نقصی در یک کهربای ۹۹ میلیون‌ساله حفظ شده است.
این مطلب را هم ببینید: چین اولین شبکه 10G دنیا را با سرعت دانلود خیره‌کننده ۹۸۳۴ مگابیت‌برثانیه معرفی کرد
کوچکترین دایناسور جهان در یک کهربا
این حیوان که با نام علمی اوکولودنتاویس کاهونگرائه (Oculudentavis khaungraae) شناخته می‌شود، کم و بیش به اندازه یک مرغ مگس‌خوار مدرن است که گمان می‌رود به گروهی از دایناسورهای باستانی تعلق داشته که در نهایت به پرندگان مدرن تکامل یافتند.
این فسیل که در میانمار پیدا شده، شامل مجموعه‌ای از بیش از ۱۰۰ دندان تیز مانند تیغه‌های ریز، حفره‌های چشمی غیرعادی بزرگ و ویژگی‌های جمجمه‌ای باریک می‌شود که مشابه هیچ گونه‌ی زنده‌ی امروزی نیست. ترکیب ویژگی‌های بی‌همتای این دایناسور، از جمله چشمانی شبیه مارمولک و بدن بسیار سبک، دانشمندان سراسر جهان را شگفت‌زده کرده است.
این مطلب را هم ببینید: پرده برداری از راز مسری بودن خمیازه!
پنجره‌ای به یک اکوسیستم از دست رفته
وقتی پژوهشگران برای نخستین بار این جمجمه محبوس در کهربا را بررسی کردند، از وضعیت بی‌نقص آن شگفت‌زده شدند. جینگمای اوکانر، دیرین‌شناس و نویسنده‌ی مشترک مطالعه اخیر درباره‌ی این کشف گفته: «وقتی حیوانی در کهربا حفظ می‌شود، طوریست که انگار دیروز مُرده!» برخلاف سنگ‌های رسوبی، کهربا می‌تواند با وضوح استثنایی بافت‌های نرم، پر پرندگان و حتی پوست را حفظ کند و به دانشمندان این امکان را بدهد که حیوانات ماقبل‌تاریخی را با دقت شگفت‌انگیزی بازسازی کنند.
اوکولودنتاویس بینش مهمی را درباره یکی از بخش‌های نادیده‌گرفته‌شده‌ی اکوسیستم دایناسورها ارائه می‌دهد: کوچکترین ساکنان آن. لارس اشمیتس، زیست‌شناس با اشاره به اینکه فسیل‌های دایناسورهای کوچک بسیار نادر هستند، چون بسیار شکننده هستند و طی فرایند فسیل شدن به راحتی از بین می‌روند، می‌گوید: «ما احتمالاً بخش بزرگی از اکوسیستم دایناسورها را از دست داده‌ایم.»
این مطلب را هم ببینید: پیشگویی ترسناک بابا ونگای ژاپن برای تابستان/ سونامی بزرگ در راه است!
دندان‌هایی بیش از هر پرنده باستانی که تا به حال پیدا شده است
یکی از ویژگی‌های شگفت‌انگیز اوکولودنتاویس تعداد بالای دندان‌های آن است: بیش از ۱۰۰ دندان که در جمجمه‌ای کوچکتر از یک ناخن انگشت جمع شده‌اند. اوکانر می‌گوید: «این چشمان عجیب که به طرفین بیرون زده و به اطراف نگاه می‌کنند؛ هیچ چیزی همچون این نمونه‌ها زنده نیست». از دید تکاملی، این کشف فرضیات دیرینه‌تر در مورد کوتوله‌گی جزیره‌ای (فرایندی که در آن گونه‌های ایزوله‌شده در طول زمان کوچکتر می‌شوند) را به چالش می‌کشد.
اوکانر توضیح می‌دهد: «کوچک‌سازی معمولاً با ویژگی‌هایی مانند از دست دادن دندان و چشمان بزرگ به نسبت بدن همراه است. با این حال، از آنجا که اوکولودنتاویس دندان‌های بیشتری نسبت به معمول دارد، این نکته نشان می‌دهد تکامل همیشه طبق قوانین عمل نمی‌کند.»
این مطلب را هم ببینید: چرا خروس‌ها در سپیده دم بانگ سر می‌دهند؟
دایناسوری که انتظارات را به چالش می‌کشد
اوکولودنتاویس با جمجمه کوچک، چشمان برآمده و فک پر از دندان‌های کوچک، شبیه هیچ پرنده یا دایناسور دیگری که تا به حال دیده‌ایم نیست. اگرچه احتمالاً از بی‌مهرگان و حشرات کوچک تغذیه می‌کرده، ویژگی‌های شکارچی‌مانندش، آن را به یک قطعه پازل منحصر به فرد در مسیر تکاملی از دایناسورها به پرندگان تبدیل می‌کند.
لیدا شینگ، دیرین‌شناس که نخستین اسکلت دایناسور جهان را در کهربا در سال ۲۰۱۶ پیدا کرد، می‌گوید این کشف جدید درک ما از تنوع دایناسورها را گسترش می‌دهد: «ما قبلاً ردپای یک دایناسور به طول یک سانتیمتر را پیدا کرده بودیم که فکر می‌کردم کوچکترین اندازه را دارد تا اینکه اوکولودنتاویس را پیدا کردیم.»
این مطالب را هم ببینید:
پردردسرترین گوشی های شیائومی که نباید سمت شان بروید!
قیمت اولین گوشی تاشو اپل لو رفت؛ هزار دلار گران‌تر از آیفون پرو مکس!
اختراعات رومیان باستان که تاکنون استفاده می شود +عکس
بزهایی مرموز بیش از 200 سال بدون آب شیرین در جزیره ای جدا افتاده زنده مانده اند!
