درمان سرفه

سرفه (به انگلیسی: Cough)، نوعی واکنش دفاعی بدن (رفلکس) به مواد محرک تنفسی یا آلودگی هوا یا برای دفع ترشحات در هنگام بیماری است. مکانیسم سرفه خروج سریع هوای بازدمی بر اثر انقباض عضلات تنفسی است.

سرفه چگونه اتفاق می افتد؟

سرفه به صورت غیرارادی یا انعکاسی ایجاد می‌شود. هر رفلکس دفاعی دارای مسیرهای آوران و وابران است. قسمت آوران رفلکس سرفه شامل گیرنده‌هایی از اعصاب حسی اعصاب سه قلو، زبانی – حلقی، حنجره‌ای فوقانی و عصب واگ است. قسمت وابران سرفه شامل عصب راجعه حنجره‌ای و اعصاب نخاعی است. سرفه با یک دم عمیق آغاز شده و با بسته شدن گلوت، شل شدن پرده دیافراگم و انقباض ماهیچه‌ای در برابر گلوت بسته شده، دنبال می‌شود. این امر سبب بالارفتن فشار داخل قفسه سینه شده و در اثر فشار مثبت قفسه سینه، نای تنگ می‌شود. ناگهان گلوت باز شده و به علت اختلاف فشار موجود میان مجاری هوایی و اتمسفر و نیز تنگ شدن نای، میزان زیادی از جریان هوا به سرعت از نای خارج می‌شود. این نیروها سبب می‌شوند تا ترشحات مخاطی و اجسام خارجی، از ریه به بیرون رانده شوند.

علل سرفه کردن مداوم

سینوزیت حاد: عفونت سینوس‌ها
برونشکتازی: یک بیماری مزمن ریه که در آن گشادشدن لوله‌های برونش مانع از پاک‌سازی مخاط می‌شود.
برونشیولیت (به‌خصوص در کودکان): التهاب نایژک‌ها که کوچک‌ترین معابر تنفسی در ریه‌ها هستند.
سینوزیت مزمن: هر عاملی که موجب پر شدن و گرفتگی سینوس‌ها توسط موکوس یا چرک شود مثل سرماخوردگی، حساسیت و انحراف تیغه‌ی بینی.
بیماری مزمن انسدادی ریه (COPD): اصلی‌ترین نشانه‌های این بیماری شامل تنگی نفس، سرفه و ایجاد خلط سینه است.
فیبروز کیستیک: براثر آن ترشحات از بخش‌های مختلف بدن سفت و چسبنده می‌شوند، همچنین بیشتر موجب عفونت ریه و سرفه می‌شود.
داروها: بعضی از داروها موجب آن می‌شوند، اما به‌طورکلی یک عارضه‌ی نادر دارویی است.

درمان سرفه

درمان قطعی سرفه، به تشخیص علت بیماری زمینه‌ای و سپس شروع درمان اختصاصی بستگی دارد. حذف عامل محرک خارجی یا عامل تشدیدکننده داخلی در صورت تشخیص مفید خواهد بود. سایر ملاحظات درمانی عبارتند از درمان عفونتهای اختصاصی دستگاه تنفسی، مصرف گشاد کننده‌های برونش‌ها در شرایط انسداد برگشت‌پذیر مجاری هوایی مانند آسم، فیزیوتراپی قفسه سینه به منظور افزایش پاکسازی ترشحات در بیماران دچار برونشکتازی و آسپیراسیون تنفسی و درمان تومورهای داخل برونشی یا بیماری ِبِینابِینی ریه.

درمان علامتی سرفه (مثلاً در اثر سرماخوردگی ساده) با داروهایی نظیر اکسپکتورانت، دکسترومتورفان، کدئین، دیفن هیدرامین کامپاند و کلوبوتینول می‌باشد. درمان علامتی سرفه، بدون نظر پزشک توصیه نمی‌شود.

نوع روش درمانی	توضیحات
داروی سرفه	سرکوب کننده‌های سرفه (ضد سرفه)، با کنترل رفلکس سرفه به شما کمک می‌کنند. آن‌ها معمولاً برای درمان سریع سرفه خشک بهتر عمل می‌کنند و علائم سرطان ریه را کاهش می‌دهند. استفاده از قرص ضد سرفه قوی مانند دکسترومتورفان به کاهش علائم کمک می‌کند.
داروی گیاهی سرفه	عسل (طبق تحقیقات پزشکان عسل سرفه را تسکین می‌دهد)، زنجبیل (سرفه‌های خشک یا آسمی را کاهش می‌دهد زیرا دارای خواص ضدالتهابی است)، ریشه گل ختمی و آویشن سرفه را کم می‌کنند. شربت کتوتیفن برای سرفه کودکان نیز مؤثر است.
درمان سرفه کودکان	هوای خشک می‌تواند سرفه کودک را بدتر کند. در نظر داشته باشید که در اتاق کودک خود، نزدیک محل خواب او، یک مرطوب‌کننده قرار دهید تا به‌راحتی نفس بکشد.
درمان سرفه در طب سنتی	برای یک درمان ساده، مقداری عسل را در آب گرم مخلوط کنید. برای کمک به رفع سرفه و مبارزه با سرماخوردگی، هر بار یک قاشق غذاخوری بخورید.
درمان خانگی سرفه (ضد سرفه قوی خانگی)	اکسپکتورانت بگیرید. خلط‌آورهای بدون نسخه حاوی گایفنزین هستند که ترشحات تنفسی در مجاری هوایی شما را رقیق می‌کنند. نوشیدنی گرم بنوشید و مصرف مایعات خود را افزایش دهید.