زردچوبه

زردچوبه یا زَرچوبه یا زَرده‌چال (نام علمی: Curcuma longa) نوعی گیاه و ادویه‌ای است که از آن گیاه تهیه می‌شود. زردچوبه یک گیاه گل‌دار از راستهٔ زنجبیل‌سانان و تیره زنجبیلیان است.

پودر زردچوبه به رنگ زرد تیره و گاهی روشن است که یکی از پرکاربردترین ادویه‌ها به‌شمار می‌رود. رویشگاه اصلی این گیاه هند است و قسمت اصلی ادویه معروف کاری را تشکیل می‌دهد.

این گیاه یکی از قوی‌ترین آنتی‌اکسیدان‌ها است و باعث کاهش التهاب در بدن، ترمیم پوست و بهبود حواس شناختی (حافظه) می‌شود. زردچوبه به دلیل غنی بودن از ترکیبی شیمیایی به‌نام کورکومین باعث بهبود مقاومت به انسولین در بیماران دیابتی، خنثی شدن انسولین اضافی خون و در نتیجه جلوگیری از خستگی ناشی از کاهش گلوکز خون و کاهش اشتها و وزن می‌شود.

مشخصات گیاه زردچوبه

گیاهی است چندساله که در هند و کشورهای جنوب آسیا به‌بار می‌آید و دمای حدود ۲۰–۳۰ درجه سانتیگراد و محیط مرطوب بارانی نیاز دارد. زردچوبه گیاهی است علفی، پایا و دارای ریزوم‌هایی که از آن ساقه هوایی به ارتفاع یک تا یک و نیم متر خارج می‌شود. برگ‌های این گیاه در قاعده ساقه، تقریباً غلاف دارد و در بالای ساقه، بدون غلاف هستند. ساقه گل‌دار از بین برگ‌ها خارج‌شده و به رنگ سبز مایل به زرد یا زرد است. قسمت مورد استفاده، ریزوم‌ها است که کشت‌کاران پس از کندن و بیرون آوردن آن از زمین، ریشه‌های فرعی را جدا کرده و پس از شست‌وشوی در آفتاب خشک کرده سپس به مصرف می‌رسانند. ساقه‌های زیرزمینی گوشتی گیاه یا ریزوم جمع‌آوری‌شده و پس از جوشاندن در آب و سپس خشک‌کردن، آسیاب‌شده و پودر زرد مایل به نارنجی تهیه می‌شود. زردچوبه عمده‌ترین ادویه مورد مصرف در غذاهای آسیایی است. در جنوب و جنوب شرقی آسیا این گیاه به‌صورت خودرو در جنگل‌ها وجود دارد. زردچوبه در ایران نمی‌روید و از اقلام وارداتی است.

موارد مصرف زردچوبه

ریشهٔ خشک‌شده و آسیاب‌شده آن به تنهایی یا مخلوط با دیگر ادویه‌ها در ایران، پاکستان و هند مصرف زیادی دارد. از برگ‌های آن در بعضی مناطق آسیا به‌صورت دُلمه نیز استفاده می‌کنند. هرچند زردچوبه به‌عنوان طعم‌دهنده از مواد اصلی ادویه‌ها است، اما از آن به‌عنوان رنگ غذایی نیز در پاره‌ای از مناطق استفاده می‌کنند.

کورکومین، مادهٔ شیمیایی زرد روشن تولید‌شده توسط گیاه زردچوبه، به‌عنوان یک افزودنی غذایی توسط سازمان بهداشت جهانی، پارلمان اروپا و سازمان غذا و داروی ایالات متحده تأیید‌شده‌است.

 زردچوبه و لاغری

اگر جزء افرادی هستید که اضافه وزن دارید و به دنبال کم کردن وزن و لاغری خود هستید، می‌توانید از زردچوبه برای این منظور استفاده کنید. به دلیل وجود آنتی اکسیدان‌های طبیعی در زردچوبه، می‌توانیم بگوییم که این ماده برای کاهش وزن و چربی سوزی اهمیت بسیار زیادی دارد. مسلماً نمی‌توانید در غذا‌های خود از زردچوبه زیادی استفاده کنید؛ بنابراین بهتر است به سراغ نوشیدنی شیر طلایی بروید. این نوشیدنی از شیر، روغن نارگیل و زردچوبه تشکیل شده است که می‌تواند اثر فوق‌العاده زیادی را بر روی کاهش وزن شما داشته باشد. 

خواص زردچوبه برای پوست و مو

خاصیت ضد التهابی زردچوبه می‌تواند در کاهش التهابات پوست مانند جوش، آکنه و التهابات پوستی دیگر مفید باشد. این گیاه می‌تواند به تسکین قرمزی و تورم پوست کمک کند و بهبودی را تسریع بدهد. همچنین زردچوبه دارای خاصیت ضد باکتریایی است که می‌تواند در درمان عفونت‌های پوستی ناشی از باکتری‌ها مؤثر باشد. در ضمن، خواص ضد قارچی زردچوبه می‌تواند در کاهش عفونت‌های قارچی پوستی مانند قارچ پا و قارچ ناخن کمک کند.

جلوگیری از ریزش مو با زردچوبه

کورکومین یکی از مهم‌ترین موادی است که در زردچوبه یافت می‌شود. همین ماده است که سبب زرد رنگ شدن این ادویه شده است. برای آن که بتوانید از ریزش مو‌های خود جلوگیری کنید، بهتر است مصرف زردچوبه را در رژیم غذایی خود داشته باشید، زیرا کورکومین موجود در آن سبب جلوگیری از ریزش مو‌های شما می‌شود.

کاهش چین و چروک‌ های پوست با زردچوبه

 یکی دیگر از مواردی که می‌تواند مربوط به خواص زردچوبه برای بدن شود، در خصوص خاصیت این ماده در رفع چین و چروک‌های پوستی است. برای این کار بهتر است حتماً از آرد زردچوبه به همراه آرد برنج و شیر استفاده کنید. ماسک زردچوبه را باید نیم ساعت بر روی صورت خود قرار دهید و به دفعات زیاد این کار را تکرار کنید تا نتیجه آن را ببینید.