به روباه گفتند: شاهدت کیه! گفت: دُمم : ضرب المثل ، سخن كوتاه و مشهوری است كه به قصه ای عبرت آمیز یا گفتاری نكته آموز اشاره می كند و جای توضیح بیشتر را می گیرد. بسیاری از مَثل ها نتیجه داستانی است ، خواه حقیقی یا افسانه ای باشد . در حالی كه مردم از داستان اصلی آن ممكن است بی خبر باشند و یا ممكن است در هر شهری به صورتی نقل شود .در همه زبانهای دنیا ضرب المثل فراوان است . بعضی از مثل ها در همه زبانها به هم شباهت دارند .
در بخش سرگرمی با معانی و مفهوم اصلی این ضرب المثل ایرانی و قدیمی آشنا می شوید با مجله گفتنی همراه باشید. احتمالا از این ضرب المثل خودتان یا اطرافیان استفاده کرده اند، اما آیا داستان آن را می دانید؟
همچنین بخوانید: حکایت ضرب المثل نرود میخ آهنین در سنگ!
به روباه گفتند: شاهدت کیه! گفت: دُمم
در گذشته های دور جنگلی خوش آب و هوا بود . همه حیوانات جنگل به خوبی و خوشی در کنار هم زندگی می کردند. تا اینکه یک روز روباهی ناآشنا وارد جنگل شد. ظاهر روباه و اعتماد به نفسش به گونه ای بود که حیوانات فکر کردند آدم حسابی است. به خصوص دمش که خیلی کلفت بود و حالت زیبایی داشت. به همی دلیل حیوانات گمان کردند یک حیوان خاصی است و احترام زیادی برایش قائل بودند. او نیز از احساسات پاک حیوانات شروع به سوءاستفاده کرد.
هرکجا که میلش می کشید می رفت و هر کاری را که دلش می خواست می کرد و کسی نیز نمی تونست جلو او را بگیرد. به تدریج روباه شروع کرد به برداشتن غذاهای حیوانات دیگر. از انبار غذای سنجاب ها گردو و فندوق برمی داشت اما نخودچی ها و کشمش ها را برنمی داشت. آن ها را به کلاغ می داد تا به جنگل کناری ببرد و در عوض آن موش می گرفت. از لانه شغال خرگوش برمی داشت و به عقاب می داد تا به ببر جنگل کناری بدهد و گوسفند می گرفت. همین گونه هر روز ادامه داشت.
تا اینکه شیر به عنوان سلطان جنگل به خسته شد و فرمان داد روباه دست از این کارش بردارد. اما روباه پیام داد که کارهای من مشکلی ندارد و چنانچه ناراضی هستی می توانی از این جنگل بروی. شیر از این حرف روباه عصبانی شد و میان جنگل روباه را گرفت و به او گفت تو با چه جراتی این کارها رو می کنی؟
روباه در کمال آرامش گفت: چه کاری؟ مگه سند و مدرک داری؟ من همه کارهام براساس قانون جنگله! شیر پرسید: از کجا میگی این کارها قانونی هستن؟ روباه با افتخار دمش را بالا داد و گفت: بیا از دمم بپرس! شیر از این جواب نا مربوط نتوانست چیزی بگوید. از همان زمان این ضرب المثل بر سر زبان ها افتاد.
همچنین بخوانید: داستان ضرب المثل دم روباه از زرنگی در تله است!
معنی ضرب المثل به روباه گفتند: شاهدت کیه! گفت: دُمم
۱- در مورد مُغرض یا یاوه گوئی گفته میشود که بر صدق سخن خود شخص مُغرض یا یاوه گوتر از خود را به شهادت بگیرد.
۲- این زبانزد زمانی به کار می رود که فردی ادعایی می نماید و طرف روبرو باور نمی کند. یا از او دلیل و مدرک می خواهد. فرد دروغگو ادعا میکند که اگر باور نمی کنی از فلانی (که در اصل یا پیرو او و یا همدست اوست) بپرس. در اینجا در جواب چنین فردی میگویند به روباه گفتند شاهدت کیه گفت دمم!
۳- به شخصی که بیهوده افراد دیگر را گواه خود سازد می گویند.
ضرب المثل چیست؟
تاریخ پیدایش امثال و حکم به مدت ها پیش بر می گردد چنانچه از قدیم الایام جملات و ماجراهایی وجود داشتد که بخاطر یک اتفاق بازگو می شدند و ربطی به این اتفاقی که افتاده بود داشته است،تا پیش از این تاریخچه ضرب المثل هایی راکه با عنوانی رواج داشته اند بررسی می کردیم اما در این مطلب قصد داریم خوده ضرب المثل را ریشه یابی کنیم و ببینیم تاریخچه ضرب المثل چیست.
ضرب المثل گونه ای از بیان است که معمولاً تاریخچه و داستانی پندآموز در پس بعضی از آن ها نهفته است. بسیاری از این داستان ها از یاد رفته اند، و پیشینهٔ برخی از امثال بر بعضی از مردم روشن نیست؛ با این حال، در سخن به کار می رود. شکل درست این واژه «مَثَل» است و ضرب در ابتدای آن اضافه است. به عبارتِ دیگر، «ضرب المثل» به معنای مَثَل زدن (به فارسی:داستان زدن) است.
کلمه” مثل ” عربی است و کلمه فارسی آن “ متل ” است . وقتی مثل گفتن صورت بی ادبانه پیدا کند آن را متلک می گویند .
در همه زبانهای دنیا ضرب المثل فراوان است . بعضی از مثل ها در همه زبانها به هم شباهت دارند .
هر قدر تاریخ تمدن ملتی درازتر باشد بیشتر حادثه در آن پیدا شده و مثل های بیشتری در آن وجود دارد و در زبان فارسی نیز ده ها هزار ضرب المثل وجود دارد.
این حکایتها هم جالبه بخوانید:
حکایت موشی که مهار شتر می کشید!از داستانهای مثنوی معنوی
حکایت قاضی هَمدان و داستان عاشق شدنش!
حکایت ضرب المثل از این ستون به آن ستون فرج است!
داستان به رگ غیرتش بر خورده است،حکایتی طنز از عبید زاکانی
ضرب المثل نه شیر شتر نه دیدار عرب، ضرب المثلی قدیمی و کاربردی
حکایت ضرب المثل شتر دیدی؟ندیدی!
رفتن گرگ و روباه در خدمت شیر به شکار؛حکایتی از مثنوی معنوی
