اندومتریوز ممکن است در بسیاری از زنان و دختران وجود داشته باشد؛ اما به دلیل اطلاعات عمومی کم در این مورد، ممکن است چنین مشکل مهمی نادیده گرفته شود. این بیماری در صورت عدم تشخیص یا سهل‌انگاری در درمان آن می‌تواند شما را وارد چرخه جدیدی از بحران‌های زندگیتان کند.
در بخش سلامت به‌صورت کامل علائم اندومتریوز را به همراه عوارض و راههای درمان آن بیان کرده‌ایم. پس، بهتر است برای آشنایی کامل با علائم این بیماری، تا انتهای مطلب با مجله گفتنی همراه باشید.
شاید جالب باشد: دمنوش های مفید برای مشکلات گوارشی یا عطش و تشنگی که بسیار مفید هستند!
علائم اندومتریوز:
اندومتریوز به اختلالی گفته می‌شود که بافتی مشابه بافت داخلی رحم، خارج از رحم رشد کند. بافت داخلی رحم که آندومتر نامیده می‌شود، هنگام رشد خارج از رحم، اندومتریوز را شکل می‌دهد. این اتفاق زمانی رخ می‌دهد که بافت آندومتر مانند بافت روی تخمدان‌ها، روده و بافت‌های پوشاننده لگنتان رشد کند.
گسترش بافت آندومتر رحم به خارج از آن به‌ندرت اتفاق می‌افتد؛ اما یک اتفاق غیرممکن نیست. تغییرات هورمونی که توسط چرخه فاعدگی رخ می‌دهد، روی بافت آندومتریوز تاثیر می‌گذارد. این تاثیرگذاری به شکل درد و التهاب بروز می‌کند که نشان از ضخیم‌شدن بافت و تجزیه آن است.
شاید جالب باشد: گیاه جوان کننده که پیری را به تعویق می اندازد: کشف جدید پژوهشگران دانشگاه بالتیک
با گذشت زمان بافتی که تجزیه شده است، جایی برای رفتن ندارد؛ به همین دلیل، در لگنتان باقی می‌ماند و سبب درد و التهاب می‌شود. آندومتریوز همانند آندومتر در دوران قاعدگی عمل می‌کند؛ اما خونریزی حاصل از آن از بدن خارج نمی‌شود و محدوده‌ای که در آن اندومتریوز تشکیل شده است، متورم می‌شود.
یکی از قدیمی‌ترین تئوری‌هایی که در مورد این بیماری بیان شده است، رخ‌دادن فرایندی به نام «قاعدگی رتروگراد» است. این اتفاق زمانی می‌افتد که خون قاعدگی به‌جای خروج از واژن، از طریق لوله‌های فالوپ به داخل حفره لگنی‌تان بر می‌گردد و باعث ایجاد آندومتریوز می‌شود.
شاید مفید باشد: خواص روغن اسطوخودوس اگر از فشار خون بالا و بی خوابی رنج می برید!
علائم اندومتریوز برای شناسایی به‌موقع
علائم اندومتریوز در هر فردی متفاوت است؛ حتی برخی از زنان هیچ علائمی را تجربه نمی‌کنند. برخی ممکن است با علائم متوسط تا شدیدی روبه‌رو شوند و برخی دیگر با دردهای خیلی کم؛ اما این موارد دلیلی بر این نیست که چقدر به این بیماری مبتلا شده‌اید.
علائم اندومتریوز می‌تواند شبیه به بسیاری از بیماری‌های دیگر، مانند کیست تخمدان، بیماری التهابی لگن (PID) و سندرم روده تحریک‌پذیر (IBS) باشد. به همین دلیل در بیشتر موارد این بیماری می‌تواند به‌سختی تشخیص داده شود.
همچنین جالب است: تقویت مغز و هوش جنین: باید برای هوش جنین چه بخوریم؟
دوره‌های دردناک قاعدگی
از اولین علائم این بیماری می‌توانیم به درد و گرفتگی لگن اشاره کنیم. اگرچه بسیاری از زنان و دختران در دوران قاعدگی گرفتگی عضلات را تجربه می‌کنند؛ اما برخی زنان مبتلا به اندومتریوز می‌گویند درد ناشی از این بیماری شدیدتر از دوران قاعدگی‌ست.
درد و گرفتگی لگن همراه با کمردرد و شکم‌درد که ممکن است قبل از شروع قاعدگی اتفاق بیفتد و تا چند روز بعد از قاعدگی ادامه داشته باشد، از علائم اولیه این بیماری‌ست. این دردها با گذشت زمان ممکن است افزایش پیدا کنند و شدیدتر شوند.
ببینید: خستگی بهاری و راههای خلاص شدن از آن چیست؟
علائم اندومتریوز برای شناسایی به‌موقع
احساس درد هنگام رابطه جنسی
از دیگر علائم اندومتریوز می‌توان به درد شدید حین یا بعد از رابطه جنسی اشاره کرد. اگر دچار چنین دردهایی شدید، بهتر است برای تشخیص مشکلتان هر چه سریع‌تر به پزشک مراجعه کنید. پزشکان با بررسی علائم و انجام برخی آزمایشات، ابتلای شما به آندومتریوز را بررسی می‌کنند.
درد هنگام اجابت مزاج
درد هنگام اجابت مزاج را نمی‌توان روش قطعی تشخیص اندومتریوز دانست؛ اما اگر زمان‌های زیادی، به‌ویژه در دوران قاعدگی چنین دردی را تجربه می‌کنید، می‌تواند از علائم آن باشد.
ببینید: بهترین خوراکی برای یبوست: خرما و آلو را خیس کنید بسیار اثربخشی فوری دارد
خونریزی بیش از حد در دوران قاعدگی
با این‌که علائم اندومتریوز دقیقا مشخص نیست؛ اما مکمن است گاهی اوقات شما قاعدگی با خونریزی شدید داشته باشید. حتی ممکن است تجربه خونریزی بین قاعدگی را هم تجربه کنید که بسیار نادر است. اگر چنین مشکلاتی برایتان به وجود آمد، حتما برای تشخیص اندومتریوز یا مشکلات دیگری که ممکن است برایتان رقم بخورد، به پزشک متخصص مراجعه کنید.
ناباروری و نازایی در زنان
ناباروری در زنان علل مختلفی دارد؛ اما این عارضه را می‌توان از شایع‌ترین علائم اندومتریوز دانست. این بیماری با ایجاد اختلال در لانه‌گزینی تخمک، باعث نازایی می‌شود. به همین دلیل، اولین دفعه‌ای که افراد به دنبال دلیل نازایی به پزشک مراجعه می‌کنند، پزشک آزمایشاتی برای تشخیص اندومتریوز انجام می‌دهد.
مشکلات گوارشی
سایر علائم اندومتریوز را می‌توان احساس خستگی، اسهال، یبوست، نفخ یا حالت تهوع در طول دوران قاعدگی دانست. این عوارض ممکن است ساده به نظر برسند؛ اما می‌توان برای تشخیص اندومتریوز به چنین موارد جزئی هم توجه کرد.
به‌صورت کلی، شدت درد و علائم اندومتریوز که مطرح شد، نمی‌توان به عنوان یک شاخص قابل اعتماد شناخت؛ چرا که همان‌طور که اشاره شد، این بیماری ممکن است با علائم خفیف تا شدید ایجاد شود یا حتی هیچ دردی به همراه نداشته باشد.
چه زنانی در معرض ابتلا به اندومتریوز قرار دارند؟
این عارضه می‌تواند زنان را در هر سنی درگیر کند؛ حتی نوجوانانی که تازه دوران قاعدگی‌شان شروع شده است. این عارضه، یک بیماری طولانی‌مدت است که می‌تواند تاثیر قابل توجهی روی زندگیتان داشته باشد.
اندومتریوز بیشتر زنان را در سنین ۳۰ تا ۴۰ سالگی تحت تاثیر قرار می‌دهد؛ اما اطلاعات قطعی در این مورد وجود ندارد. زیرا نوجوانان هم از دوران بلوغ تا دوران یائسگی یا حتی پس از آن در معرض ابتلا به اندومتریوز هستند.
Endometriosis معمولا پس از شروع چرخه قاعدگی ایجاد می‌شود که می‌تواند به یک وضعیت خطرناک برای زنان تبدیل شود. اگر یکی از اعضای خانواده‌تان به این بیماری مبتلا بوده، ممکن است خطر ابتلای شما هم به این بیماری افزایش پیدا کند.
عوارض اندومتریوز
زنانی که به آندومتریوز مبتلا هستند، ممکن است شاهد عوارض متعددی از این بیماری باشند. اگر شما هم به چنین عارضه‌ای دچارید، ممکن است برای تشخیص اندومتریوز به شناسایی چنین مواردی نیاز داشته باشید.
ناباروری و نازایی در زنان
از اصلی‌ترین عوارض اندومتریوز می‌توان به نازایی در زنان اشاره کرد. به‌صورت تقریبی می‌توان گفت، یک‌ششم از زنانی که به این بیماری مبتلا هستند، برای بارداری مشکل دارند؛ اما با این حال برخی از زنان هم با وجود ابتلا به اندومتریوز، توانسته‌اند باردار شوند. پزشکان برخی اوقات به زنانی که به این عارضه مبتلا هستند توصیه می‌کنند که تاخیری در بارداریشان نداشته باشند؛ زیرا این حالت می‌تواند با گذشت زمان وضعیت را بدتر کند.
تشخیص اندومتریوز
چسبندگی و کیست تخمدان
زمانی که بافت آندومتریوز روی تخمدان‌ها یا نزدیک آن‌هاست، ممکن است باعث بروز چسبندگی و کیست تخمدان‌ها شود. در این حالت، اندام‌ها به هم چسبیده می‌شوند و به یکدیگر پیوند می‌خورند یا هم کیست‌های دردناکی ایجاد می‌شود که می‌تواند بر سبک زندگیتان تاثیرگذار باشد. این عوارض را می‌توان با جراحی درمان کرد؛ اما در صورت بازگشت اندومتریوز در آینده، ممکن است چسبندگی و کیست تخمدان‌ها هم بازگردند.
مشکلات مثانه و روده
علاوه‌بر تخمدان‌ها، اندومتریوز می‌تواند مثانه یا روده‌ها را هم تحت تاثیر قرار دهد. در چنین حالتی ممکن است شما به یک جراحی بزرگ برای درمان آن نیاز داشته باشید. اگر مثانه شما درگیر اندومتریوز شده باشد، با جراحی، در اطراف یا داخل مثانه بریدگی ایجاد می‌شود.
پس از جراحی، با جای‌گذاری لوله‌ای به نام کاتتر یا سوند ادراری به دفع ادرار شما کمک می‌کند. اما زمانی که روده شما درگیر این بیماری می‌شود، ممکن است بخشی از روده‌تان که درگیر است، بریده شود.
سرطان تخمدان
به‌جرات می‌توان گفت سرطان تخمدان از رایج‌ترین علائم و عوارض اندومتریوز است. این بیماری با این‌که بیش از حد انتظار رخ می‌دهد؛ اما جای نگرانی نیست؛ زیرا خطرات کلی سرطان تخمدان در طول زندگی بسیار کم اتفاق می‌افتد.
برخی مطالعات انجام‌شده نشان می‌دهد که ممکن است آندومتریوز احتمال این خطر را افزایش دهد؛ اما هنوز درصد کمی را به خود اختصاص داده است. با این‌که می‌توان این بیماری را جزو عوارض نادر دانست؛ اما می‌تواند در آینده افرادی را که درگیر اندومتریوز بوده‌اند، تحت تاثیر قرار دهد.
تشخیص آندومتریوز چگونه است؟
درمان اندومتریوز به تشخیص این بیماری بستگی دارد. با این‌که تشخیص این عارضه با توجه به علائم مشابهی که با بیماری‌های دیگر دارد، کمی دشوار است؛ اما با استفاده از برخی آزمایشات می‌توان قطعیت ابتلا به این مشکل را فهمید.
هسته اصلی درمان دردتان، به تشخیص اندومتریوز وابسته است؛ اما در نظر داشته باشید که روند تشخیص ممکن است متفاوت باشد. با توجه به تحقیقاتی که در سال ۲۰۱۹ انجام شده است، محققان به این نتیجه رسیده‌اند که از زمان شروع علائم اندومتریوز تا تشخیص آن، ممکن است ۴ تا ۱۱ سال طول بکشد.
بررسی تاریخچه پزشکی
پزشک معالجتان برای این‌که تشخیص دهد آیا ممکن است به این بیماری دچار شده باشید یا نه، به‌صورت کامل علائم و سابقه پزشکی شما و خانواده‌تان را بررسی می‌کند.
معاینه لگن
در طول زمان معاینه لگن، پزشک از اسپکولوم (speculum) و نور برای دیدن داخل واژن و دهانه رحم استفاده می‌کند. همچنین، با لمس شکمتان، وجود کیست یا وجود زخم پشت رحم را بررسی می‌کند تا تشخیص دقیق‌تری داشته باشد.
روش های درمان اندومتریوز
تست‌های تصویربرداری (سونوگرافی، سی‌تی‌اسکن یا MRI)
زمانی که پزشک با استفاده از اسپکولوم یا لمس شکم نتواند تشخیص درستی دهد، از تست‌های تصویربرداری مانند سونوگرافی ترانس واژینال یا سونوگرافی شکمی استفاده می‌کند. این روش به پزشک کمک می‌کند تا بتواند تصویری از اندام‌های داخلی‌تان داشته باشد و بتواند کیست‌های مرتبط با اندومتریوز را شناسایی کند.
لاپاراسکوپی (Laparoscopy)
تنها روش مشخص برای تشخیص اندومتریوز را می‌توان مشاهده مستقیم آن دانست. این کار توسط یک جراحی جزئی (لاپاراسکوپی) انجام می‌شود. در این روش، یک لوله نازک به همراه دوربین به داخل شکم شما فرستاده می‌شود.
در این روش، پزشک معالج نمونه‌ای از بافت رحم را حین لاپاراسکوپی برمی‌دارد و برای تشخیص قطعی، آن را زیر میکروسکوپ بررسی می‌کند. پس از تشخیص ابتلا به این عارضه می‌توان اندومتریوز را جراحی کرد و برداشت.
روش های درمان اندومتریوز
این‌که شما بخواهید در سریع‌ترین زمان، درد و علائم اندومتریوز را درمان کنید، قابل درک است؛ زیرا می‌دانیم اگر این وضعیت درمان نشود، می‌تواند چالش‌ها و عوارض بسیاری را در زندگیتان به‌وجود آورد. لازم است بگوییم، اندومتریوز درمان قطعی ندارد؛ اما با برخی روش‌ها می‌توان علائم آن را کنترل کرد.
هنگام مراجعه به پزشک، برخی اوقات ممکن است به شما توصیه کند که درمان را سریع شروع نکنید. توصیه پزشکان در چنین مواردی ارزیابی بیماری‌ست تا ببینند آیا خودبه‌خود بهبود پیدا می‌کند یا نه.
داروهای ضددرد
برای تسکین درد ناشی از اندومتریوز می‌توانید از داروهای مسکن مانند ایبوپروفن استفاده کنید؛ اما باید بدانید، چنین داروهایی در بیشتر مواقع کارساز و موثر نیستند.
هورمون‌درمانی
مصرف هورمون‌های مکمل، برخی اوقات می‌تواند درد ناشی از آندومتریوز را تسکین دهد و پیشرفت آن را متوقف کند. هورمون‌درمانی به بدنتان کمک می‌کند تغییرات ماهانه هورمونی را تنظیم کند.
داروهای ضدبارداری هورمونی
داروهای ضدبارداری هورمونی می‌توانند درد ناشی از اندومتریوز را کاهش دهند یا حتی آن را از بین ببرند.
جراحی برای درمان اندومتریوز
جراحی را می‌توان آخرین راه برای درمان اندومتریوز دانست. در جراحی، تمام یا بخشی از اندام‌های داخلی درگیر با آندومتریوز برداشته می‌شود.
· جراحی محافظه‌کارانه
چنین جراحی‌هایی معمولا در افرادی که قصد بارداری دارند یا درمان‌های دارویی و هورمونی موثر نبوده‌اند، انجام می‌شوند. هدف از این جراحی، برداشتن و از بین بردن توده‌های اندومتر بدون آسیب‌رساندن به اندام‌های تناسلی‌ست. جالب است بدانید امروزه، معمولا از لیزر برای برداشتن چنین بافت‌هایی استفاده می‌شود.
· جراحی هیسترکتومی
زمانی که وضعیت بیماری شما با هیچ‌کدام از روش‌های درمان اندومتریوز بهبود پیدا نکرد، پزشکتان ممکن است از هیسترکتومی استفاده کند. اگر به فکر باردارشدن هستید، به‌هیچ‌عنوان این روش را برای درمان این بیماری به شما توصیه نمی‌کنیم. در این روش، رحم، دهانه رحم و تخمدان‌های شما به‌صورت کامل حذف می‌شوند؛ زیرا این اندام‌ها با تولید استروژن می‌توانند باعث رشد بافت آندومتریوز شوند.
آیا اندومتریوز سرطان زا و خطرناک است؟
در عوارض اندومتریوز بیان کردیم که این عارضه خطر ابتلا به سرطان تخمدان یا سرطان دیگری به نام آدنوکارسینوم را افزایش می‌دهد. پس، در پاسخ به این سوال باید بگوییم، اگر اندومتریوز درمان نشود، می‌تواند خطرناک باشد و شما را با چالش‌های بسیاری در زندگیتان روبه‌رو کند.
آیا اندومتریوز با دارو قابل درمان است؟
داروهای ضدبارداری و مسکن‌های OTC ممکن است در کاهش درد ناشی از علائم اندومتریوز موثر باشند؛ اما راهکاری قطعی برای درمان این بیماری نیستند. پزشک معالجتان در ابتدا، درمان با دارو را بررسی می‌کند؛ اگر با داروهای مسکن و هورمونی مشکلتان برطرف نشود، در مرحله آخر، با جراحی به درمان اندومتریوز می‌پردازد.
مطالبی که دیگران در حال دیدن هستند:
قرص آهن باعث چاقی خواهد شد؟ اگر چاقی یا اضافه وزن داریم چه کنیم؟
کاهش وزن در ماه رمضان چطور امکان دارد؟
کنترل قندخون با 15 روش طبیعی: این کارها به کنترل دیابت کمک می کنند
